Klinika za neurologiju i Klinika za psihijatriju danas predstavljaju rasadnik i hram znanja, veština, pomoći, napretka, obuke, spoznaja, usavršavanja, invencije, razvoja, razumevanja i pažnje za lekare, studente, specijalizante, istraživače, naučnike, profesore i akademike. Još važnije ove dve naše klinike su mesto lečenja, nege, empatije i utehe za pacijente i njihove porodice, naglasili su prof. dr Dragoslav Sokić i prof. dr Milan Latas, direktori ove dve klinike Univerzitetskog kliničkog centra Srbije (UKCS), koje su danas svečano proslavile 100 godina postojanja.
Prof. Laza Stanojević, koji je specijalizirao neurologiju kod nobelovca Julijusa Vagnera fon Jaurega, pa bio u Kvin skveru u Londonu, nakon čega su mu otvorena vrata čitave Evrope, na poziv prof. dr Milana Jovanovića Batuta u Beogradu pre jednog veka osniva katedru za neuropsihijatriju.
- Prvo predavanje održao je 10. oktobra 1923, i to je dan otkako se računa da postoji neuropsihijatrija na Medicinskom fakultetu u Beogradu i uopšte u Beogradu. A klinika za neuropsihijatriju, to jest duševne i živčane bolesti, tog vremena je bila rasadnik - cela neurologija bivše Jugoslavije, osim slovenačke, potekla je na njoj - rekao je za Kurir televiziju prof. Sokić, koji je danas na čelu Klinike za neurologiju UKCS, i dodao da je u proteklih 100 godina bilo i gorih dana nego što čovek može da zamisli da će ih biti ubuduće - rat, razne reforme, svega, a da je siguran da će u narednih sto godina imati samo dobrobit i napredak.
Za prvih sto godina, istakao je prof Latas, koji je na čelu Klinike za psihijatriju UKCS, psihijatrija se, naravno, puno promenila.
- Psihijatrija je znatno napredovala, imamo lekove koji dovode do znatnog poboljšanja, uklanjanja simptoma i boljeg i zdravijeg načina života sa minimalnim neželjenim efektima, a razvijala se i psihoterapija. Važna su i istraživanja i naučni rad, u smislu novih tehnologija, veštačke inteligencije - kazao je prof. Latas za Kurir televiziju i očekuje da će narednih sto godina biti lakše.
Od danas, navela je ministarka zdravlja prof. dr Danica Grujičić, mi vekovima počinjemo da brojimo tradiciju razvoja ove dve klinike, kao i da treba imati na umu neraskidivost prošlosti, sadašnjosti i budućnosti, odnosno istinu da sa nama ništa ne počinje, niti se sa nama išta završava.
- Svi smo samo delići u veku srpske medicine, sudbine ove države i naroda, kojima kao lekari služimo. Ostaje nam samo da se nadamo da se ni mi nećemo postideti kada budemo prebrojavali svoje decenije rada, talenta i onoga što smo mi napravili, pred ovom dvojicom, trojicom ili desetoricom izvanrednih ljudi i lekara, kao i pred mlađima čije lekarsko putovanje tek počinje - istakla je prof. dr Grujičić, koja je i govorila o istoriji psihijatrijskih bolnica u Srbiji.
- Sledeće godine obeležavamo cela dva veka otkako je na tadašnjim padinama Vračara sagrađena čuvena Doktorova kula, koja će u vreme kneza Mihaila Obrenovića postati i prva psihijatrijska bolnica na Balkanu i okosnica sadašnjeg UKCS. U vreme kada bolnica za "sa uma sišavše" počinje da prima pacijente, prvi srpski neurolog ima tek 10 godina, a 20 godina kasnije taj dečak iz Šapca, koji je izučio velike škole u inostranstvu, postaje prvi lekar opšte državne bolnice u Beogradu, utemeljivač neurologije, psihijatrije i gerijatrije u Srbiji. Iste godine piše i svoju najpoznatiju pripovetku "Sve će to narod pozlatiti". U jedva četiri decenije života dr Laze Lazarevića stali su put od rodnog Šapca do Beograda i Berlina, tri rata, dva fakulteta, ženidba Poleksijom i četvoro dece, 77 naučnih radova, opservacija gotovo trećine hospitalizovanih duševnih bolesnika ondašnje Srbije, devet objavljenih i osam nedovršenih pripovedaka - kazala je Grujičićeva i dodala:
- U godini kada dr Laza Lazarević počinje već da poboleva od tuberkuloze, jedan drugi Laza, iz Sombora, dolazi na svet. Prof. dr Laza Stanojević, jedna od pionira psihijatrije u Srbiji i osnivač prve univerzitetske neuropsihijatrijske ustanove u našoj zemlji, koja se, s obzirom na razvoj medicine, razdvojila na Kliniku za neurologiju i Kliniku za psihijatriju, koje su sada deo UKCS.
Kurir.rs/J. S. S.