Uz pomoć najsavremenijih satelitskih posmatranja i radara koji prodire kroz led, naučnici su otkrili drevni pejzaž Antarktika, smešten ispod smrznute površine najjužnijeg kontinenta Zemlje.
Ispod ledenog prostranstva Antarktika nalazi se zaboravljeni svet, ostatak vremena kada je život bujao u šumama i rekama na tom danas ledenom kontinentu.
Smešten u regiji Vilkis Lend (Wilkes Land) na istočnom Antarktiku, koji se graniči sa Indijskim okeanom, prostire se na području sličnom Belgiji. Novootkriveni krajolik, isklesan praiskonskim rekama, datira najmanje 14 miliona godina unazad, a verovatno i više od 34 miliona godina.
Taj je krajolik poput snimke prošlosti, ističe Stjuart Džejmison, profesor glaciologije sa Univerziteta Duram i jedan od glavnih ovog istraživanja. Klima tog prošlog doba i krajolika, kretala se nekada na nivou od današnje Patagonije do nečega sličnog tropima.
To dodatno potvrđuju dokazi o drevnim palmama pronađenim nedaleko od nalazišta. Uprkos nepotpunim fosilnim zapisima, Džejmison veruje da je raznolik niz divljih životinja nekada ovo toplo okruženje nazivao svojim domom.
Iznad ovog drevnog terena, masivna ledena ploča, debljine 2,24 do 4,64 kilometra, prekriva taj prizor. Nil Ros, profesor polarnih nauka sa Univerziteta Njukasl i ko-menadžer studije, istaknuo je zagonetnu prirodu krajolika ispod leda, upoređujući ga s misterijama Marsove površine.
Ključ za otkrivanje njegovih tajni mogao bi da leži u bušenju kroz led, pronalaženju uzoraka jezgra temeljnih sedimenata, tehnici koja je uspešna u otkrivanju dokaza s Grenlanda koji datiraju unazad 2 miliona godina.
Korišćenjem satelitskih podataka i radara koji prodire kroz led iz vazdušne tačke, nova studija otkriva krajolik koji je izmicao prethodnim istraživanjima. Dok su ranija istraživanja upućivala na drevna obeležija ispod leda, novo istraživanje predstavlja jedinstveno otkriće. Studija je objavljena u časopisu Nature Communications.
Pejzaž je modifikovan različitim procesima pod uticajem reka, tektonike i glacijacije tokom vrlo dugog geološkog razdoblja, pojašnjava Ros.
Pre otprilike 34 miliona godina, Antarktik je bio odraz hladnih umerenih prašuma koje danas mogu da se vide u Tasmaniji, Novom Zelandu i Patagoniji. Nekada dio superkontinenta Gondvana, koji je uključivao Afriku, Južnu Ameriku, Australiju, Indijski potkontinent i Arapsko poluostrvo, Antarktik se postupno odvojio kroz tektonsku ploču, postavši izolovana kopnena masa.
Naučnici rekonstruišu priču o toplijoj klimi, s rekama koje krivudaju prema obali formiranoj dok su se susedne kopnene mase udaljavale. Kako su temperature padale, formirali su se lednici, izrezujući pritom doline.
Tada se klima značajnije ohladila i narastao je ledeni pokrivač koji je prekrio celi kontinent, preplavivši sve glečere koji su postojali pre. Kada je došlo do tog rasta leda, promenili su se uslovi između baze leda i pejzaža i postalo je vrlo hladno. Na taj način više nije bilo moguće narušiti taj pejzaž. Umesto toga, krajolik je sačuvan, verovatno 34 miliona godina, pojasnio je Džejmison.
(Kurir.rs/Zimo.dnevnik.hr)
Bonus video: