Beograd

GRAĐENA PO UGLEDU NA OVU SVETINJU, U NJOJ POČIVA SRPSKI KNEZ Da li znate da je usred Beograda sahranjen poslednji Obrenović?

Foto: Nemanja Nikolić

Zanimljivo je pomenuti da je odluka turskog sultana o davanju nezavisnosti Kneževini Srbije, čuveni hatišerif iz 1830. godine, obnarodovan upravo ispred tadašnje svetinje, na čijim temeljima je kasnije izgrađena Markova crkva, pa današnja svetinja.

Na mestu na kome su se u prošlosti vadili kamen, namenjen gradnji, ali i šalitra, koja je korišćena prilikom izrade baruta, danas se nalazi jedan od poznatih beogradskih parkova.

Foto: Ana Paunković
foto: Ana Paunković

Kao kruna Tašmajdanskog parka izdvaja se svetinja posvećena apostolu i jevanđelisti Marku, koja je građena po ugledu na srpski srednjovekovni manastir Gračanicu, na Kosovu i Metohiji.

Ranije se na tom mestu nalazila Markova crkva, koja je zapravo bila kapela na tadašnjem groblju. Na sajtu Zavoda za zaštitu spomenika kulture Grada Beograda navedeno je da je pređašnja crkva bila delo Hadži Nikole Živkovića, te da je izgrađena u periodu vladavine knjaza Miloša Obrenovića. A i ona je opet izgrašena na temeljima pređašnje svetinje, koja se na tom mestu nalazila.

Zanimljivo je pomenuti da je odluka turskog sultana o davanju nezavisnosti Kneževini Srbije, čuveni hatišerif iz 1830. godine, obnarodovan upravo ispred tadašnje svetinje, na čijim temeljima je kasnije izgrađena Markova crkva, pa današnja svetinja.

Crkva sa tri oltara

Istorija gradnje ove svetinje nije baš bila svetla, budući da je prekidana i da je trajala bezmalo čitavu deceniju.

Građena u srpsko-vizantijskom stilu arhitekture, Crkva Svetog Marka u Beogradu delo je arhitekata Krstić, braće Branka i Petra. Čak 60 metara iznosi visina glavne kupole do krsta, navodi „Tob.co.rs“, dok dimenzije same svetinje ukazuju na njenu impozantnost. Široka je 45, a duga 17 metara više.

Ono što je izdvaja u odnosu na druge pravoslavne svetinje jesu i tri oltara. Očekivano, postoji jedan oltar koji zauzima centralno mesto, ali u crkvi svetog Marka postoje još dva oltara. Sa obe strane centralnog po jedan. Posvećeni su kako svetom despotu Stefanu Lazareviću, tako isto i prazniku Preobraženja Gospodnjeg.

Foto: Zorana Jevtić
foto: Zorana Jevtić

Bogata crkvena riznica

Poslednji vladari iz dinastije Obrenović, kralj i kraljica, Aleksandar i Draga, sahranjeni su upravo u kripti ove beogradske crkve.

Večno počivalište cara Dušana, takođe se nalazi u ovoj svetinji, u kojoj je sahranjen i jedan od patrijarha Srpske pravoslavne crkve, German Đorić.

Koliko je ova svetinja istorijski značajna pokazuje i tron koji je bio namenjen kako srpskom kralju, tako isto i srpskom patrijarhu, a koji se nalazi baš ispred centralnog oltara.

Ikona koja je poznata pod nazivom Bogorodica Beogradska, za koju se veruje da je čudotvorna, čuva se u riznici ove svetinje. A da sve bude još zanimljivije, mozaik koji nosi naziv "Presveta Bogorodica šira od nebesa", važi za najveći mozaik na kome je Bogorodica prikazana ne samo u našoj zemlji, nego i u celom svetu.

(Kurir.rs/Ona.rs)