OLIVER FRLJIĆ PONOVO U BEOGRADU: Na Belef Zagrebačko kazalište mladih stiže s diptihom "Braća Karamazovi"
Zagrebačko kazalište mladih gostovaće 21. juna, u saradnji sa 32. Beogradskim letnjim festivalom BELEF, na Velikoj sceni Narodnog pozorišta sa diptihom "Braća Karamazovi", koji je po motivima istoimenog romana Fjodora Mihailoviča Dostojevskog režirao Oliver Frljić.
U beogradskom izvođenju "Braće Karamazovih" predstava će se odigrati iste večeri iz dva dela - prvi "Sve srećne porodice liče jedna na drugu" sa trajanjem od 140 minuta počinje u 18 sati, a drugi "Svaka nesrećna porodica nesrećna je na svoj način" (80 minuta) u 21 čas, navode iz nacionalnog teatra.
Dvostrukost
Biće to ujedno i beogradska premijera ovog komada koji je Frljić, vrsni reditelj specifičnog senzibiliteta, postavio kao savremenu obradu tog klasika ruske književnosti, čija se radnja odvija u formi dvostruke predstave.
Dvostrukost je tematski tretirana na nivou reflektovanja pojedinačnih likova i njihovih međusobnih odnosa, ali i kroz scenografske i kostimografske odluke i podelu glumaca, pri čemu su isti glumci angažovani u više uloga koje su međusobno komplementarne. Iako je u dosadašnjim pozorišnim adaptacijama ovog romana najčešće izostavljana linija priče o odnosu Aljošinog brata prema dečacima iz nižih socijalnih slojeva, u Frljićevoj pozorišnoj obradi ona dobija jednaku pažnju kao i takozvana glavna linija o braći Karamazovima i njihovom ocu.
- Ja u pozorištu više volim šavove, često i više od štofa od kojeg je komad sašiven - kaže Frljić, i to se i u ovoj predstavi nesumnjivo može pronaći zahvaljujući veoma dobro skrojenoj dramatizaciji, koja, pre svega, poštuje i prati "polifoniju punovrednosti glasova", koju teoretičar književnosti Mihail Bahtin smatra glavnom odlikom poetike Dostojevskog.
- U jednom od čitanja "Karamazovih" pratio sam isključivo puteve novca i odnose koje oni kreiraju među likovima. To kartografisanje akumulacije kapitala i bede, koju on iza sebe ostavlja, bilo je uveliko inspirisano samim životom Dostojevskog. U "Zapisima iz mrtvog doma" on kaže: "Robijaši veoma vole novac, on im je jako potreban, ali oni ga rasipaju na kocku zato što više od samog novca stiču iluziju slobode." Šklovski piše da junaci Dostojevskog, naročito oni sa socijalnog dna, "plašljivo i bezuspešno preziru novac". U romanu kapetan Snegirov gazi 200 rubalja što mu ih je poslala Katarina Ivanovna, kao kompenzaciju za poniženje kojem ga je izložio njen verenik Mitja Karamazov, ali ih on ne cepa - kazivao je za hrvatske medije Oliver Frljić uoči zagrebačke premijere predstave "Braća Karamazovi" u februaru 2022. godine.
Naime, svi junaci ovog romana razlomljeni su unutar sebe, svaki lik na neki način predstavlja svet za sebe, a istovremeno ih gledamo iz različitih uglova, predstavljaju nam se iz više perspektiva, što je sve i te kako izazovno za rad u teatru; oni su već kao lica u romanu izuzetno atraktivni i pozorišno provokativni. Ili, kako u programskoj knjižici objašnjava dramaturškinja, uz reditelja i autorka dramatizacije i adaptacije Nina Gojić:
- Kao što Dostojevski ispisuje svet kontradikcija, sukobljenih perspektiva i pluralističke perspektive na svet koji onemogućava bilo kakvu dogmatsku vizuru, u ovoj pozorišnoj verziji "Braće Karamazovih" polifonija postaje glavni princip organizacije materijala i gledalačkih optika, koji je odveden do krajnosti odlukom da se sam čin gledanja predstave podeli na dve večeri... Disfunkcionalnim Karamazovima iz prve večeri suprotstavljena je u romanu donekle idealizovana porodica klasno deprivilegovanih Snegirovih.
U podeli su Ugo Korani, Dado Ćosić, Adrijan Pezdirc, Jerko Marčić, Linda Begonja, Katarina Bistrović Darvaš, Danijel Ljuboja, Mateo Videk, Dekan Krivačić, Milica Manojlović, Milivoj Beader, Ivan Pašalić, Hrvojka Begović, Petra Svrtan i Rok Juričić.
Nagrade
Frljić je bio zadužen i za izbor muzike, a u umetničkom timu su i Igor Pauška (scenograf), Zdravka Ivandija Kirigin (kostimografkinja), Dina Ekstejn (scenski pokret) i Marino Frankola (dizajner svetla).
Oliver Frljić je jedan od najboljih evropskih reditelja današnjice. Za ovu predstavu na 62. Međunarodnom pozorišnom festivalu MESS, Sarajevo, dobio je nagradu za najbolju režiju, a Ugo Korani je za uloge Dmitrija Fjodoroviča Karamazova i Kartašova osvojio je priznanje Hrvatskog glumišta 2022. za izuzetna ostvarenja mladih umetnika do 28 godina, kao i nagradu "Vladimir Nazor".
Bonus video: