Na književnoj večeri, održanoj u subotu u kući nobelovca Ive Andrića, u organizaciji JUK Herceg fest i Matice Boke, profesor dr Vukanović u svom nadahnutom izlaganju govorio je o neraskidivim vezama Ive Andrića i Srba rimokatolika, koje su još više učvršćene tokom tamnovanja u austrougarskim kazamatima. Hadži Nenad Maričić, stalni član Drame Narodnog pozorišta u Beogradu, pročitao je razgovor između Ive Andrića, Leposave Bele Pavlović i njenog oca Stevana Pavlovića, u kojem se jedini srpski nobelovac odrekao rimokatoličke vere zbog Stepanca i ustaških zločina. Autor Predrag Savić istakao je da je Andrić imao izuzetno jake veze sa poljskom inteligencijom i da je poznavao Rafaela Lefkina, tvorca definicije genocida.
U "Tajni ispod mrtve mačke", delu Predraga Savića, koja govori o potrazi za izgubljenim romanima Ive Andrića o crkvenim zvonima i Srbima rimokatolicima, dominira lepota srpskog jezika koja je protkana bezbrojnim preciznim istorijskim podacima, obrađenim po gotovo naučnoj metodologiji.
"Posebno su mi zanimljivi, pa i emotivno dirljivi, pojedini delovi ovog romana koji ima jedinstvenu umetničku formu sa elementima eseja i istorijske studije jer su mi, iz mojih proučavanja i pisanja, dobro poznate ličnosti poput: Marka Murata, Petra Kolendića, Koste S. Pavlovića, Slobodana Jovanovića, Branka Lazarevića, Milenka Vesnića, braće Iva i Luja Vojnovića, Mate Gracića i Viktora Novaka," istakao profesor dr Milorad Vukanović, predsednik Vijeća srpske nacionalne manjine Dubrovnika i glavni i odgovorni urednik časopisa „Poma".
"Posebno su mi zanimljivi, pa i emotivno dirljivi, pojedini delovi ovog romana koji ima jedinstvenu umetničku formu sa elementima eseja i istorijske studije jer su mi, iz mojih proučavanja i pisanja, dobro poznate ličnosti poput: Marka Murata, Petra Kolendića, Koste S. Pavlovića, Slobodana Jovanovića, Branka Lazarevića, Milenka Vesnića, braće Iva i Luja Vojnovića, Mate Gracića i Viktora Novaka," istakao profesor dr Milorad Vukanović, predsednik Vijeća srpske nacionalne manjine Dubrovnika i glavni i odgovorni urednik časopisa „Poma".
- Na osnovu svedočenja preživelih Srba iz Jasenovca i ostalih šezdesetak ustaških logora, istraživanja Viktora Novaka i Đura Vilovića, ali i na osnovu dokaza Hitlerovih zvaničnika poput Hermana Nojrbahera, Andrić je znao za razmere zločina u Pavelićevoj i Stepinčevoj NDH, napomenuo je Savić i dodao da je Andrić iz dokumenata Vrhovnog štaba Draže Mihailovića emigrantske Vlade u Londonu imao potvrdu da je u Jasenovcu ubijeno preko 700 hiljada Srba. Sve to se uklapalo i u analize Adolfa Dolfa Vogelnika, slovenačkog vrsnog statističara, koji je bio pri Vrhovnom štabu Josipa Broza. Takođe je izjavio da je Ivo Andrić, za vreme Drugog svetskog rata, iskreno podržavao Ravnogorski pokret generala Draže Mihailovića što mu je filozof Marko Ristić, spočitavao kao tešku zabludu.
Kroz ovaj neobičan roman defiluju grofovi Ivo i Lujo Vojinović, Mato Gracić, Marko Murat, Anatolij Ivanović, Svetozar Ćorović, Antun Farčić, Viktor Novak, Stevan Moljević, Niko Bartulović, Marko Ristić, Isidora Sekulić, Bela Pavlović, Dimitrije Mitrinović, Vladimir Vauhnik, Branko Lazarević, Rafael Lemkin, Ludvik Hiršfeld i desetine drugih poznatih ličnosti.
Iz knjige takođe saznajemo zašto se Ivo Andrić, ni po koju cenu nije hteo odreći srpstva, mada bi mu u komunističkoj mašineriji bilo mnogo bezbolnije i znatno isplativije bilo kao Hrvatu.
Elemente psihološkog trilera, punog iznenađenja i obrta, Predrag Savić unosi uz pomoć mašte u onaj deo romana kada se traga za dva izgubljena romana o zvonima i Srbima rimokatolicima.
Ovom izuzetno posećenom događaju prisustvovali su i Mića Roganovića, konzul Generalnog konzulata Republike Srbije u Herceg Novom i Mirko Mustura, predsednik Matice Boke i ujedno potpredsednik Opštine Herceg Novi.
(Kurir.rs)
Bonus video: