DESPOTOVAC - Grupa od 16 studenata predstavila je danas idejna rešenja za formiranje regionalnog centra kulturne baštine na lokalitetu Senjski rudnik koji će za desetak godina biti zatvoren za eksploataciju.
Tokom petodnevnog kampa u Senjskom rudniku, studenti Beogradskog univerziteta razvijali su sa lokalnim stanovništvom ideje za obnavljanje kulturnog, prirodnog i industrijskog nasleđa tog naselja, a taj poduhvat finansirala je Evropska unija (EU).
Cilj projekta je pretvaranje Senjskog rudnika u atraktivnu turističku lokaciju, jer će nakon gašenja rudnika koji ima zalihe mrkog uglja za još desetak godina, lokalno stanovništvo moći da živi od turizma.
Tim lider projekta Francisko Montanjes rekao je novinarima da EU u Senjskom rudniku finansijski podržava infrastrukturne radove, restauraciju zgrada i Aleksandrovog potkopa, a daje i tehničku pomoć za osnivanje Regionalnog centra kulturne baštine Senjski Rudnik.
Prva subvencija Evropske komisije iznosi oko 1,5 miliona evra za građevinske radove na tri objekta, izradu projektne dokumentacije i obuku lokalnog stanovništva.
Kustos Muzeja ugljarstva u Senjskom rudniku Miroslav Nikolić rekao je da bi do kraja sledeće godine trebalo da budu završeni radovi na restauraciji tog muzeja, kao i mašinske radionice i upravne zgrade iznad ulaza u jamu Aleksandrov potkop.
"U drugoj fazi predviđena je rekonstrukcija Sokolskog doma, crkve Sveti Prokopije, restorana 'Proleće', kao i izgradnja podzemnog rudarskog muzeja koji bi bio jedini takve vrste na ovom delu Balkana, u dužini od 530 metara", kazao je Nikolić.
Senjski rudnik je najstariji rudokop mrkog uglja u Srbiji, osnovan 1853. godine i u njemu je počela industrijalizacija Srbije. U rudniku danas radi oko 200 rudara.
U Senjskom rudniku još radi parna mašina za prevoz rudara u jamu napravljena 1872. godine u Austriji. Mašina je 2005. godine proglašena za kulturno dobro od izuzetnog značaja za Srbiju, kao industrijsko nasleđe i muzejski eksponat koji je jedini u Evropi još u funkciji.
Prvi projekat u regionu Zapadnog Balkana koji se bavi rehabilitacijom industrijskog nasleđa finansira se iz fondova EU, preko Delegacije EU u Srbiji, u saradnji sa Ministarstvom kulture, opštinom Despotovac i RudnikOM mrkog uglja "Rembas" u čijem sastavu je Senjski rudnik.
Procenjuje se da će obnova rudarskog naselja i pretvaranje u atraktivnu turističku lokaciju koštati oko 4,5 miliona evra, a očekuje se da će Senjski rudnik, nakon završetka projekta, godišnje posetiti do 40.000 ljudi.
Tim projektom zaokružila bi se turistička ponuda Pomoravskog okruga jer se u neposrednoj blizini nalaze manastiri Manasija i Ravanica, vodopad Lisine i Resavska pećina.