ZAGREB – Predstavnici Srba u Hrvatskoj uvereni su da će im u skladu sa zakonima biti omogućeno da službeno koriste srpski jezik i ćirilicu u opštinama i gradovima gde ih je više od jedne trećine ukupnog stanovništva.
Na osnovu zvaničnih rezultata popisa stanovništva iz 2011. godine srpski jezik bi trebalo da bude uveden kao službe u 23 opštine i grada u Hrvatskoj.
Otpor tome je vidljiv u Vukovaru u redovima desnih političkih stranaka i veteranskih udruženja koje traže odgađanje uvođenja ćirilice, pa čak i njenu zabranu u tom gradu, ali predstavnici Srba smatraju da će zakoni, ipak, biti ispoštovani.
Prema podacima iz Ministarstva uprave, Srbi su u većini u 17 opština, negde i do 90 odsto. Među opštinama sa srpskom većinom su one oko Vukovara, Dvor na Baniji, Vrginmost i Krnjak na Kordunu, Donji Lapac, Vrhovine i Udbina u Lici, kao i više opština u okolini Knina i severnoj Dalmaciji.
U opštinama Plaški i Vojnić na Kordunu i Gračac u Lici, Srbi čine nešto manje od polovine stanovništva, između 40 i 45 odsto, dok u gradovima Vukovaru, Vrbovskom (naselja Gomirje i Moravice) i opštini Donji Kukuruzari na Baniji imaju 34, odnosno 35 odsto stanovnika.
Ministar uprave Arsen Bauk je rekao da će se ustavni zakon o pravima nacionalnih manjina sprovesti u primerenom roku.
"Od objavljivanja rezultati popisa stanovništva, državne institucije rade na pripremama za sprovođenje zakona i uputama koje ćemo poslati nadležnim u svim takvim gradovima i općinama, a u kojima ćemo razrešiti sve dileme i nejasnoće koje bi se eventualno mogle pojaviti u sprovođenju na terenu", kaže Bauk.
Osim naziva ulica, trgova, škola, bolnica i drugih institucija koji će biti dvojezični, srpski ili jezik neke druge manjine biće ravnopravan s hrvatskim, ali je pitanja koliko će stanovnici tih opština želeti koristiti svoja prava.
Već niz godina lične karte u Vukovarsko-sremskoj županiji mogu se izdavati i na ćirilici, ali je tu mogućnost iskoristio mali broj tamošnjih Srba.
Dok oko uvođenja ćirilice u ostale gradove i opštine nema problema osim postavljanja pitanja ko će to finansirati, s Vukovarom je druga priča.
Svaki dan predstavnici veteranskih udruženja ili desnih stranaka upriliče neki hepening i najave neki protest. Udruženje ratnika hrvatskog odbrambenog rata (UHOR) na čelu s Petrom Janjićem – Tromblonom predalo je juče Hrvatskom saboru i vladi po jednu tablu na kojoj su nazivi tih institucija napisani na latinici i ćirilici i najavilo protestni skup "Vukovar nikada neće biti BYKOBAP" za 19. januara u centru grada.
Neke druge stranke organizovale su peticije za uvođenje moratorijuma na ćirilicu i protest za početak februara.
Predstavnici Srba u Hrvatskoj ističu da se zakoni moraju poštovati.
"Popis je rekao da Srba u Vukovaru ima više jedne trećine što je osnov za primenu ustavnog zakona o pravima nacionalnih manjina, a o primeni zakona je bespredmetno raspravljati – ili se primenjuje ili se menja", rekao je Tanjugu Mile Horvat, predšednik poslaničkog kluba Samostalne demokratske srpske stranke u Saboru.
"Kad se radi o relacijama prema Srbima, javljaju se različite stranke s radikalne desnice s nekim posebnim zahtevima prema Srbima. Pripadnici srpske zajednice u Hrvatskoj su građani jednakog reda kao i drugi građani Hrvatske i na njih treba jednako primenjivati zakone koje je doneo Hrvatski sabor", rekao je Horvat, dodavši da je na to ukazao i premijer Zoran Milanović, kao i ministri njegove vlade.
Pisanje peticija i traženje moratorijuma za pitanja koja se odnose na srpsku zajednicu ne doprinose duhu demokratije niti razvoju demokratskih standarda koji se očekuju od ulaska u EU, rekao je i dodao da o primeni zakona ne odlučuju nikakve peticije niti udružanja.
A kako je za Tanjug rekao predsednik Zajedničkog veća opština u Vukovaru Dragan Crnogorac "nema druge nego da se svi pridržavamo zakona i ustavno-pravnog poretka u Hrvatskoj".
"Ako ga ja poštujem i ako ga srpska zajednica poštuje, nadam se i da će da ga poštuju svi drugi jer se inače ne radi o pravu i zakonuma, nego o sili", rekao je Crnogorac.
Vukovarski gradonačelnik Željko Sabo naglasio je da će zakon biti sproveden i da se nada da će to biti proći u miru i toleranciji.
On očekuje da će se postići dogovor da se taj propis ne primenjuje na nakoliko lokacija u gradu kao što je Ovčara, za šta, kako smatra, Srbi neće praviti probleme.