Džošua

Sukob na Bliskom istoku ulazi u novu fazu i ratni plamen se uveliko preliva na jug Libana.

Ivan Miletić

28.09.2024.

Kurir

Ovaj put Izraelske odbrambene snage nisu krenule u pohod na ničiju zemlju, kao što je to bilo u slučaju Gaze, već na teritoriju suverene zemlje Liban. U tom pohodu, ukoliko pokrenu kopnene snage, moraće da pređu preko linije razdvajanja koju nadziru snage UN u misiji UNIFIL. Vojska Srbije je sa svojim kontingentom prisutna na tom potezu i neophodno je da se intenzivno razgovara s predstavnicima Izraela, kako se naši mirovnjaci ne bi našli između čekića i nakovnja, unakrsne vatre Hezbolaha i Izraela.

Da bi se razumeo sukob Hezbolaha i Izraela, mora se otići malo dublje u istoriju, tačnije u građanski rat u Libanu, u koji se umešao i Izrael invazijom 1982. godine. U to vreme Izrael se suočavao s napadima iz južnog Libana od strane Palestinske oslobodilačke organizacije (PLO), na isti način kao što je s time suočen danas, samo je akter drugačiji. Tokom invazije Izrael je stigao sve do zapadnog Bejruta, jer tada, sem PLO, Izrael realno nije imao ozbiljniju vojnu snagu da ga zaustavi, zbog građanskog rata koji je već uveliko godinama trajao u Libanu.

Kako bi se oduprlo ovoj invaziji, nekoliko libanskih grupacija se okupilo u Hezbolah. To je bio početak ove političko-vojne organizacije, čiji naziv, kada se prevede, znači Božja partija. U početku, između 1982. i 1986. godine, Hezbolah su činile grupacije mladih i stanovništva doline Beka i južnih predgrađa Bejruta. Pored izraela, Hezbolah se usredsredio i na mirovne snage UN, pre svega američke i francuske snage, napadom na njihove kasarne, što je za rezultat imalo pogibiju 300 vojnika obe zemlje u jednom danu, 23. oktobra 1983. godine.

Do 1985. Hezbolah i njegove savezničke grupe stekli su reputaciju među lokalnim stanovništvom, koje je smatralo da su oni doprineli povlačenju Izraela 1985. godine na liniju razdvajanja na reci Litani, kada je Izrael formirao tampon bezbednosnu zonu na teritoriji južnog Libana i svoju proksi vojsku južnog Libana od hrišćanskih milicija. Takvo stanje je trajalo sve do 2000. godine, kada se Izrael povukao i kada je vojska južnog Libana rasformirana.

Po završetku građanskog rata u Libanu 1990. godine, Hezbolah je ušao u politiku i s vremenom ojačao do nivoa da sada ima 62 mesta u parlamentu od 128. Rat 2006. između Izraela i Hezbolaha je pokazao da je u međuvremenu Hezbolah i vojno ojačao, a tokom građanskog rata u Siriji, Hezbolah i njegovi borci su stekli i borbeno iskustvo novijeg datuma, u naporima da spreče upliv ISIS na teritoriju Libana preko Sirije.

Sadašnjem intenziviranju sukoba prethodio je najnoviji vid savremenog ratovanja, a to je infiltracija u logističku mrežu Hezbolaha, postavljanje eksploziva u uređaje za komunikaciju i aktiviranje tih eksplozivnih naprava u isto vreme kako bi se onesposobio lanac upravljanja i komandovanja po vertikali i horizontali Hezbolaha. Nakon toga su usledili vazdušni udari na južni i istočni Liban i sada već imamo najavu načelnika generalštaba Izraelskih odbrambenih snaga, Hercija Halevija o nameri kopnenog ulaska na teritoriju južnog Libana pod istim razlogom kao 1982. godine, samo je akter sa druge strane granice drugačiji.

Istorija je pokazala da ovakav jedan potez Izraela može da eventualno uništi Hezbolah, isto kao što je to bilo sa snagama PLO osamdesetih godina prošlog veka. Međutim, PLO je tada u vakuumu pozicija moći na terenu brzo zamenjen Hezbolahom, koji se pokazao beskrupuloznijim, okrutnijim i požrtvovanijim od PLO. Isto tako i danas, ukoliko bi nestao Hezbolah, sa sigurnošću možemo da izvučemo pouku iz istorije da bi se pojavila nova organizacija da zameni Hezbolah, koja bi po istoj matrici iz prošlosti, zamene PLO s Hezbolahom, bila beskrupuloznija, okrutnija i požrtvovanija.


Od početka zapisanog vremena, Izrael je bio na ratničkoj nozi od Džošue nakon Mojsija do Netanjahua danas. Da li se istorija ponavlja ili rimuje, kao što je zapisao Mark Tven, ostaje na nama da zaključimo.