Kulturni centar Vojvodine „Miloš Crnjanski” iz Novog Sada je prošle godine, zajedno sa Narodnom bibliotekom Srbije, započeo trogodišnji kapitalni projekat objavljivanja Sabranih dela književnoistorijskih studija i esejistike Milorada Pavića, knjiga koje nisu objavljivane proteklih 40 godina.
Ukupno će biti objavljeno devet knjiga, a nakon prošlogodišnjeg Prvog kola u okviru kojeg su objavljene: „Istorija srpske
književnosti baroknog doba”, „Istorija srpske književnosti klasicizma” i „Istorija srpske književnosti predromantizma”, ove godine je na 67. Međunarodnom beogradskom sajmu knjiga predstavljeno i Drugo kolo sa tri nove knjige: „Vojislav Ilić, njegovo vreme i delo”, „Gavril Stefanović Venclović” i „Vojislav Ilić i evropsko pesništvo”.
„Ove godine je 95 godina od rođenja Milorada Pavića i 40 godina od izlaska "Hazarskog rečnika", koji je u stvari promenio njegov život i njegovu percepciju u tom smislu da ga do tada nisu znali kao pisca, nego kao profesora koji se pre svega bavio Vojislavom Ilićem, Gavrilom Stefanovićem Venclovićem. Pavić je jedan izuzetno značajan naučnik i istraživač, ali pošto ima, pre svega, beletristički dar, čini mi se da su ove njegove knjige i drugačije i moćnije i predstavljaju jedno veliko otkriće. Jedan je od najvažnijih srpskih književnih istoričara 20. veka, o čemu svedoče njegovi brojni novi uvidi u zaboravljene pisce i epohe naše
literarne baštine koji su prihvaćeni i visoko vrednovani u nauci o srpskoj književnosti. Ponovno izdanje ovih radova svakako predstavlja značajan doprinos domaćoj i evropskoj akademskoj zajednici gde oni imaju status obavezne ili, shodno predmetu, sekundarne, literature, ali i kompletnijem uvidu u stvaralaštvo jednog od najznačajnijih književnika poslednjih decenija 20. i početka 21. veka. Srećan sam što smo zajedno sa Narodnom bibliotekom Srbije uspostavili dobru saradnju i uradili ovu
kapitalnu stvar koja je više nego misija”, istakao je književnik Nenad Šaponja, glavni urednik i direktor Kulturnog centra Vojvodine „Miloš Crnjanski” na promociji Drugog kola Pavićevih književnoistorijskih dela, održanoj u nedelju u sali „Vasko Popa” na 67. Međunarodnom beogradskom sajmu knjiga.
Na promociji su govorili i dr Žaklina Duvnjak Radić, članica redakcionog odbora, prof. dr Radoslav Eraković, recenzent, i Mirko Sebić, urednik u izdavačkoj delatnosti Kulturnog centra Vojvodine „Miloš Crnjanski”.
„Od kraja osamdesetih godina Milorad Pavić okrenuo se pre svega književnom stvaralaštvu, ali ono što je pre toga ostvario u književnoj istoriografiji ne sme da ostane zanemareno i zaboravljeno. Kao što je u svojim romanima i pripovetkama pomerao granice, tako je i u pristupu književnoj istoriji i sagledavanju tokova razvoja srpske književnosti pomerao granice, oslobodivši je pritom partikularnosti. U književnosti su ga poredili sa Borhesom i Umbertom Ekom, prevođen je na gotovo sve svetske jezike i ušao je u konstelaciju svetske literature, a u naučnom radu bio je označen kao "balkanski Kivije". Žorž Kivije se smatra ocem uporedne anatomije i paleontologije, te je Kivije paradigma za naučnika koji od neke neznatne koščice rekonstruiše sliku dinosaurusa iz nestalih vekova. To je bio Pavićev pristup književnoj istoriji, bio je istovremeno i arheolog i graditelj”, rekla je dr Žaklina Duvnjak Radić.
„Ovo je izuzetno važan izdavački poduhvat i veliki izdavački izazov. Dugo nismo imali objavljena ponovo njegova dela. Ono što naši studenti čitaju objavljeno je uglavnom tokom sedamdesetih godina i početkom osamdesetih kada je Pavić stekao već veliku slavu. Za mene je Pavić važniji kao naučnik nego kao pisac. Sa lakoćom je pisao o veoma zahtevnim temama”, istakao je
prof. dr Radoslav Eraković Glavni priređivač i urednik ovih Pavićevih dela je njegov dugogodišnji najbliži saradnik na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu, prof. emeritus dr Sava Damjanov.
Poslednje kolo u okviru ovih Sabranih dela književnoistorijskih i esejističkih dela Milorada Pavića biće objavljeno sledeće, 2025. godine, sa njegovim zbirkama eseja. Prva dva kola, sa ukupno šest knjiga, mogu se kupiti na štandu KCV „Miloš Crnjanski” u hali 4 na Sajmu knjiga.
(Kurir.rs/M.J)