Zavoleo sam Alžir tokom druženja sa Alžircima, časnim, poštenim, iskrenim i nepotkupljivim ljudima. Mesec dana sam prošle godine obilazio muzeje, prirodna čudesa, ali i mesta stradanja - Alžir je poprište jedne od najstrašnijih borbi za nezavisnost u istoriji planete s najmanje milion i po žrtava.
Pre tačno 70 godina, 1. novembra 1954, otpočela je junačka borba alžirskog naroda, a Srbija, tadašnja Jugoslavija, bila je među prvima koji su podržali pravednu borbu alžirskog naroda. Jugoslavija je bila prva evropska država koja je, u junu 1959. godine, priznala privremenu vladu Alžira. Zahvaljujući aktivnostima jugoslovenskog Crvenog krsta, pomoć u lekovima, odeći, hrani i drugim vidovima podrške pristizala je u Alžir brodovima, dok su brojni alžirski ranjenici evakuisani i lečeni u našoj zemlji.
Pravedna borba
To Alžirci pamte, ali pamtimo i mi u Udruženju za kulturu, umetnost i međunarodnu saradnju Adligat, gde je uskoro planirano otvaranje posebnog kutka Alžirske revolucije. U Muzeju afričke umetnosti juče je predstavljena poštanska marka posvećena ovom važnom jubileju - u saradnji s Poštom Srbije u izdavanju marke su učestvovali Društvo prijatelja Alžira, Muzej afričke umetnosti, Udruženje Adligat i Ambasada NR Alžira u Srbiji.
Fotograf beogradskih Filmskih novosti Stevan Labudović pratio je alžirske vojnike po rovovima, planinama i pustinjama od 1959. do 1962. godine, u doba kad su Francuzi uspostavili potpunu medijsku blokadu Alžira, sprečavajući da se van Alžira sazna istina o pravednoj i strašnoj borbi, koja je bila u punom jeku. Upravo su Labudovićevi snimci obavestili svet o tačnim dešavanjima u Alžiru. Za tri godine on je snimio čak 83 kilometara filmske trake, 274 fotografije i 27 dokumentarnih filmova. Postao je alžirski heroj, više puta rizikovao život da bi snimio najbolje kadrove i nemerljivo doprineo alžirskoj pobedi na medijskom planu. Alžirci su mu dali naziv „filmsko oko Alžirske revolucije“.
Ploča i pesme
Ataše za štampu i informacije u jugoslovenskoj ambasadi u Tunisu Veda Zagorac obezbedila je da se u Jugoslaviji štampaju svi brojevi alžirskog revolucionarnog glasila El Mudžahid, i da se snimi prva gramofonska ploča na kojoj se, uz druge alžirske patriotske pesme, nalazi i prvi zvučni zapis zvanične nacionalne himne nezavisnog Alžira.
Zdravko Pecar je, kao prvi jugoslovenski novinar s terena i dopisnik dnevnog lista Borba i novinske agencije Tanjug, aktivno učestvovao u Alžirskoj revoluciji, što mu je omogućilo da sakupi dragocenu zbirku ratnih fotografija, brojne izveštaje s bojišta, kao i da napiše nekoliko knjiga o oslobođenju Alžira, što su značajna i retka istorijska svedočanstva. Pecar je osnivač Muzeja afričke umetnosti na Dedinju.
Podsećanjem na te hrabre izraze solidarnosti i podrške alžirskoj borbi za nezavisnost i zajedničko antikolonijalno nasleđe sa Ambasadom Alžira organizovana je promocija poštanske marke na kojoj se nalaze portreti upravo Zdravka Pecara i Stevana Labudovića, a na vinjeti je fotografija Nacionalnog muzeja boraca u gradu Alžiru, u kojem su na pocasnom mestu izložena ratna kamera i lični predmeti Stevana Labudovića.
Duboke veze
Direktor Pošte Srbije Zoran Anđelković govorio je o značaju prijateljstva, borbe protiv kolonijalizma, za nezavisnost i o vezama naših naroda. Direktorka Muzeja afričke umetnosti, gospođa Marija Aleksić je ovim povodom izjavila:
- Jugoslavija je aktivno učestvovala u brojnim humanitarnim akcijama, ali i u pružanju medicinske pomoći ranjenicima. Mnogi od njih su bili evakuisani i lečeni u Jugoslaviji, a naše zdravstvene i humanitarne organizacije, kao što je Crveni krst, imale su ključnu ulogu u ovim naporima. Ova solidarnost stvorila je duboke, neraskidive veze između naših naroda koje i danas žive nesmanjenim intenzitetom. Danas, ova marka nije samo počast njima već i svim onima koji su svojim delovanjem pomogli alžirskom narodu u oslobođenju od kolonijalne vlasti. Ona je i podsećanje na važnost međunarodne solidarnosti u teškim vremenima, kakvo je i ovo koje živimo.
Borba alžirskog naroda bila je inspiracija mnogim narodima širom sveta koji su se tek oslobađali od kolonijalizma. Alžirci su pokazali kako može i treba da se bori za slobodu, a Srbi i Jugosloveni - kako može i treba da se podrži borba za slobodu. To je sad temelj suštinskog, dubokog prijateljstva naših naroda. Živeli nam slobodni Alžir i Srbija!
Viktor Lazić