Praznik grada Zrenjanina, Dan oslobođenja u Prvom svetskom ratu, 17. novembar, obeležen je nizom prigodnih programa i ceremonija. U prepodnevnim časovima položeno je cveće na sva spomen-obeležja posvećena ličnostima i događajima iz Prvog svetskog rata, a centralna proslava održana je na Trgu slobode.
U večernjem delu programa, u Baroknoj sali Gradske kuće, izvedena je monodrama “Nadežda Petrović – život kao ljubav na delu”, po tekstu Vesne Stanković i u izvođenju Marije Stanković, glumice Narodnog pozorišta Timočke krajine „Zoran Radmilović“ iz Zaječara. U Narodnom pozorištu “Toša Jovanović” održan je koncert “Iznad Istoka i Zapada”, uz nastup srpskog pojca Ljubomira Manasijevića, ansambla “Renesans” i operske dive Zorice Belić.
Na Trgu slobode je, osim polaganja venaca od strane većeg broja delegacija, služen i pomen oslobodiocima, a nastupio je i Duvački orkestar Muzičke škole „Josif Marinković“, pod upravom profesora Branislava Gagića. Glumac Narodnog pozorišta „Toša Jovanović“ Stefan Juanin pročitao je stihove pesme „Otadžbina“ Đure Jakšića.
U ime Grada Zrenjanina venac na spomenik kralju Petru položili su gradonačelnik Simo Salapura, zamenik gradonačelnika Saša Santovac i predsednik Skupštine grada Čedomir Janjić. Vence su položili i predstavnici Srednjebanatskog upravnog okruga, Banatske brigade i granizona Vojske Srbije u Zrenjaninu, Saveza udruženja potomaka ratnika Srbije 1912-1920, Udruženja ratnih dobrovoljaca 1912-1918, njihovih potomaka i poštovalaca, Odbora za obnovu spomenika kralju Petru Prvom Karađorđeviću, Organizacije “Svetosavlje”, Gradskog odbora SUBNOR, Udruženja članova i prijatelja Matice Srpske i Srpskog državotvornog pokreta “Svetozar Miletić”, Udruženja veterana 63. padobranske brigade „Banat“, Ravnogorskog pokreta Petrovgrad, kao i predstavnici gradskih odbora Srpske napredne stranke i Nove demokratske stranke Srbije.
Obraćajući se u ime Grada Zrenjanina, gradonačelnik Simo Salapura poručio je da iskre novembarskih dana 1918. godine snažno plamte do danas, negujući taj plamen slobode i nezavisnosti, herojstva i ratnih podviga, žrtve za otadžbinu i odricanja za generacije koje su tek dolazile.
– Odajemo i danas počast slavnim precima, njihovim delima i junaštvu. Klanjamo se senima naših sugrađana koji su, nakon austrougarske mobilizacije, dobrovoljno pristupali srpskoj vojsci i s njom prošli slavni ratni put. Ceo srpski narod imao je tada pred sobom isti cilj – osloboditi otadžbinu i vratiti se na svoja vekovna ognjišta. Nikada u istoriji tako mala zemlja nije ostvarila blistavije vojničke podvige i pobede, ali ni doživela takve gubitke – rekao je gradonačelnik.
Podsetio je da je Veliki Bečkerek na dočekao ratnike Drugog pešadijskog puka – Gvozdenog puka “Knjaz Mihajlo”, predvođene pukovnikom Dragutinom Ristićem, a da je počasti Brigadiru Ristiću ukazao dr Slavko Županski, nadahnutim govorom sa balkona Županije.
– Kao njihovi potomci i sledbenici, u obavezi smo ne samo da čuvamo sećanje na naše slavne pretke, već i da generacijama koje dolaze stalno ukazujemo na značaj i veličinu događaja iz naše prošlosti. Jedan od najboljih načina čuvanja i negovanja uspomena jeste kroz razvojne planove i napredak, kroz investicije i nova radna mesta, kroz unapređenje infrastrukture, kulture, sporta – ukazao je još gradonačelnik i dodao:
– Naredne godine Zrenjanin će biti prestonica kulture Srbije. Potrudićemo se da kroz nacionalno predstavljanje grada ukažemo ne samo na ličnosti zaslužne u oblasti kulture, već i u drugim sferama i oblastima života. Važan segment prezentacije grada biće upravo kuća u kojoj je živeo dr Slavko Županski, a za čiji je izgled zaslužan pionir moderne srpske arhitekture, Dragiša Brašovan.
Prisutnima se obratio i profesor istorije i direktor Zrenjaninske gimnazije Milan Radaković, istakavši i značaj Prvog srpskog narodnog odbora u danima pred oslobođenje, kao i prilikom odlučivanja o statusu Vojvodine nakon završetka Prvog svetskog rata.
– Ono što je takođe u istoriji vrlo retko, vlast je tih novembarskih dana preuzeta mirnim putem, bez prolivanja krvi, što je veliki uspeh dr Slavka Županskog i njegovih sledbenika. Oni su bili vizionari, patriote, veliki ljudi, koje ne smemo zaboraviti. Vrhunac nastupa 25. novembra 1918. godine, kada je Velika narodna skupština odlučila da se Banat, Baranja i Bačka priključe Matici Srbiji – rekao je, citirajući reči prvog ministra prosvete Srbije Dositeja Obradovića „Ja ljubim svoj narod, govoreći pravdu i istinu“.
U prepodnevnim časovima venci su položeni i na druga spomen-obeležja posvećena ličnostima i događajima iz perioda Prvog svetskog rata – na spomen-kosturnicu srpskim i ruskim ratnicima na Gradnuličkom groblju, na spomen-ploču posvećenu pukovniku Dragutinu Ristiću – Brigadiru, komandantu Drugog pešadijskog puka “Knjaz Mihajlo”, poznatog kao “Gvozdeni puk”, vojne jedinice srpske vojske koja je 17. novembra 1918. godine oslobodila tadašnji Veliki Bečkerek, zatim na spomen-bistu Vojvodi Petru Bojoviću i na spomen-ploču posvećenu srpskim dobrovoljcima iz Prvog svetskog rata, pored glavnog ulaza u hram Uspenja Presvete Bogorodice.
U ime grada Zrenjanina, u ceremoniji su učestvovali pomoćnici gradonačelnika Snežana Vučurević i Nenad Domjeskov, članica Gradskog veća Biljana Guzina, načelnica Odeljenja društvenih delatnosti Jelena Dragić, predsednik Saveta MZ “Gradnulica” i direktor Doma učenika „Angelina Kojić Gina“ Siniša Vukić i direktorka Centra za socijalni rad Olivera Lisica. Cveće su na spomen-obeležja položili i predstavnici Udruženja ratnih dobrovoljaca 1912-1918, njihovih potomaka i poštovalaca.
Kurir.rs/Grad Zrenjanin