TRI FAZE POKORAVANJA SVETA TRAJU 500 GODINA: Kako je elita zavladala planetom!

Hegemonističke strukture su rezultat istorijskog procesa, i one su stvorene zajedno sa međunarodnim sistemom tokom istorijskog perioda prvog talasa globalizacije

Izraz "hegemonističke strukture moći", koji je upotrebio južnoamerički analitičar Samuel Pinjeiro Gimaraeš, možda najviše odgovara da objasni složene mehanizme subordinacije koji postoje u međunarodnom sistemu.

Hegemonističke strukture su rezultat istorijskog procesa, i one su stvorene zajedno sa međunarodnim sistemom tokom istorijskog perioda prvog talasa globalizacije, koja je otpočela sa pomorskim otkrićima Portugala i Kastilje (Španije), čiji su glavni akteri bili, između ostalih, Vasko da Gama, Kristofer Kolumbo, Ferdinand Magelan i Sebastijan Elkano.

Taj proces je počeo baš 1492. godine i on se razvijao u tri faze. Prva je bila podređenost Južne i Severne Amerike. Druga je bila potčinjenost Azije, čiji je glavni deo, zbog njihovog strateškog i ekonomskog značaja, bilo potčinjavanje Indije i Kine. Treća i poslednja faza je podređenost islamskih zemalja i subsaharske Afrike.

Koncept hegemonijske strukture vlasti, koje je definiso Pinjeiro Giimaraeš, podrazumeva sistem čiji su deo periferne države, koje su organizovane oko hegemonističkih struktura političke i ekonomske moći, čiju su osnovu stvorile centralne države. Te strukture su rezultat istorijskog procesa, oni daju prednost u zemljama koje ih integrišu a imaju za cilj svoj rast umnožavanje.

Koncept hegemonističkih struktura uključuje, "veze interesa i prava, međunarodne organizacije, više javnih i privatnih subjekata, mogućnost primanja novih učesnika, ali u srži tih struktura su uvek nacionalne države.
Hegemonijska strukture su ukorenjene u ekonomskom i političkom širenju Evrope, i one su počele da se stvaraju počevši sa formiranjem velike nacionalne države u Španiji(1492), sve do industrijske revolucije u 18. I 29. Veku, koja je ojačala prevlast Evrope na međunarodnoj sceni.

Stvaranje hegemonističkih struktura vlasti omogućeno je akumulacijom kapitala, saradnjom države i krupnog privatnog kapitala, jačanjem tehnologije i oružanih snaga. Ovi procesi su između 1917. i 1989. Godine bili ugroženi altermatinvim socijalističkim modelom organizovanja društva. Ovo rivalstvo je bilo potisnuto tokom Drugog svetskog rata, kada se pojavio unutrašnjim sukob u strukturama moći, oličen u sukobu Sjedinjenih američkih država, Nemačke, Japana i Italije (1939- 1946).

Posle pada socijalizma, strukture svetske moći su pokušali da konsoliduju svoju izuzetnu ideološku, političku i ekonomsku pobedu, i da prošire svoj uticaj i delovanje širom sveta, posebno na države koje su bile socijalističke, i na teritorijama perifernih država.

Strukture svetske moći određuju glavne trendove na međunarodnoj sceni i samu međunarodnu scenu. Ovi trendovi u isto vreme zauzvrat utiču na iste te strukture i veze na različitim nivoima društava i država. Ako se u jezgru hegemonijskih struktura uvek mogu naći nacionalne države, u centru jezgra su velike sile. U prvom talasu globalizacije, rukovodstvo hegemonističkih struktura je bilo na Španiji, što je bila osporila Engleska; to je pak dovelo do druge faze globalizacije. U međuvremenu, britansku prevlast je prvi put izazvala Francuska, a zatim Nemačka.

Danas, u trećoj fazi globalizacije, rukovođenje svetskim strukturama moći vrše Sjedinjene Države, "država-kontinent" pretvorena u supersilu, čiji ekonomski, politički i vojni interesi pokrivaju sve oblasti zemljine površine. Vrlo je verovatno da će Kina biti sledeći izazivač vođstvu SAD po pitanju rukovođenja strukturama svetske moći.

(Katehon)