Stari Egipćani su prestali da grade svoje najprepoznatljivije građevine - piramide - oko 1550. godine pne., odnosno na početku perioda poznatog kao Novo kraljevstvo. Šta je primoralo ovaj drevni narod da prestane da gradi inženjerski najneverovatnije strukture starog sveta?

Istraživači i istoričari vekovima se prepiru oko razloga za tako nagli prekid u arhitektnoskoj tradiciji Egipta. Umesto piramida, preko noći su se pojavile grobnice ukopane u obronke stena i uzvišenja, objekti koje niko nije mogao da vidi čak ni ako ih je tražio.

Činjenica je da su ove nove metode dovele do manjeg broja opljačkanih grobnica. Sa druge strane, ono što zbunjuje jeste to da su malobrojne piramide građene u periodu Novog kraljevstva bile ne samo manje, već i bitno lošijeg kvaliteta od onih iz starijih perioda.

Određene akademske struje smatraju da su nove tehnike, zajedno sa promenama u materijalima upotrebljenim pri gradnji, dovele do toga da strukture sagrađene u periodu Novog kraljevstva jednostavno nisu mogle da pobede "zub vremena", zbog čega su stari Egipćani odlučili da nove grobnice ukopavaju tako da ih sačuvaju ne samo i od pljačke i od spoljašnjih uticaja.

Arhitektonski koncept piramida proistekao je iz mastaba, pogrebnih spomenika podizanih za vladare Ranog dinastičkog perioda Egipta. Niko ne zna zašto su piramide zamenile mastabe, ali se pretpostavlja da su Egipćani težili većim dimenzijama, dok je svrha ostala ista - očuvanje večne uspomene na kralja.

sunce-iza-piramida.jpg
AP 

Kada je na vlast 2.700. pne. stupila Treća dinastija, počela je era piramida. Prvobitno, piramide su bile veoma slične mezoameričkim.

Postoje stručnjaci koji su vrlo skeptični i osporavaju tezu da su piramide korišćene kao počivališta faraona, s obzirom da nisu pronađeni nikakvi natpisi koji bi ih povezivali sa grobnicama.

Osim toga, još uvek nije sa sigurnošću utvrđeno kako su piramide izgrađene. Grčki istoričar Herodot daje nekoliko teorija o tome, međutim definitivan odgovor izostaje. Ne postoji ni jedan drevni tekst koji je preživeo, niti bilo kakva referenca koja govori o periodu izgradnje piramida.

U Egiptu postoji više od 100 piramida, različitih veličina, namena i starosti, a najveća je Velika Piramida u Gizi, odnosno Keopsova piramida, napravljena od oko 2.300.000 kamenih blokova, teških i do 50 tona. Ovo remek delo arhitekture jedino je preživelo od Sedam čuda starog sveta i zaista, izgrađeno je tako precizno da ni moderna tehnologija ne bi mogla da ponovi ono što su drevni graditelji postigli.

Kada je završena, Velika Piramida bila je prekrivena uglančanim belim krečnjakom, usled čega je na sunčevoj svetlosti sijala kao dragulj, i bilo je čak teško gledati u nju u podnevnim časovima. Naučnici kažu da je odsjaj bio toliko jak da se mogao videti iz svemira kao zvezda koja sija na površini zemlje. Stari Egipćani zvali su Veliku Piramidu "Ikhet", što znači "Slavno svetlo".

Nakon zlatnog doba Četvrte dinastije, moć Egipta je počela da opada, a budući vladari pokazali su manje veštine ne samo u upravljanju državom, već i u građevini i arhitekturi. Naredni vekovi doveli su do velikog gubitka u arhitektonskom znanju, a piramide građene kasnije svedoče o ovom tehnološkom padu.

Tako su negde oko 16. veka pne, usled ekonomskog, vojnog i tehnološkog nazadovanja, drevni Egipćani definitivno prekinuli da grade piramide i okrenuli se ne tako dugotrajnim građevinama od drveta, cigle i nepečene opeke.

(Newsweek)