Rat u Siriji izbio je na današnji dan pre tačno 6 godina, nakon serije protesta nadahnutih arapskim prolećem, u kojima je opozicija dovela do smena režima u Tunisu, Libiji i Egiptu.

Nakon sličnog pokušaja u Siriji, došlo je do sukoba vojske i opozicije nakon čega je 2011. godine nastala i opoziciona Slobodna sirijska armija, koja se i danas bori protiv sirijskog vođe Bašara al-Asada.
Eskalaciji sukoba su doprinele i okolna Saudijska Arabija, Turska i Iran u borbi za regionalni uticaj, a nakon rušenja Sadam Huseina u Iraku došlo je do velikih komešanja između ovih država na Bliskom istoku.

Kao rezultat želja za dominacijom i teritorijalnih pretenzija, nastali su razni sukobi, a sve terorističke grupe, uključujući Slobodnu sirijsku vojsku, Al Nusru i Islamsku državu dobijaju veliku finansijsku i vojnu pomoć od Saudijske Arabije, Turske, Katara, SAD, Velike Britanije, Francuske, i UAE.

S druge strane, sirijska vlada predvođena Asadom, koji je na izborima 2014., uz bojkot opozicijskih stranaka, osvojio novi mandat, dobila je znatnu pomoć od strane Rusije i Irana i manjoj meri Kine.
Pretpostavlja se da je od početka sukoba u Siriji život izgubilo preko 300.000 osoba.

Krajem 2006. godine američka vlada raspravlja o tome da li su veća opasnost za njenu bliskoistočnu politiku Suniti, koji napadaju američku vojsku u Iraku, ili Šiiti kojima "upravlja" Iran. Džordž Buš naredne godine javno proziva sirijski i iranski režim za puštanje terorista na teritoriju Iraka i odlučuje da "uništi mrežu koja daje napredno oružje neprijateljima u Iraku".

U čitavoj toj gunguli, nastaje i Islamska država koja postaje značajna teroristička organizacija i koja velikom brzinom preuzima kontrolu nad delovima Iraka i Sirije. Nju čine muslimanski fanatici koji 29. juna 2014 proglašavaju kalifat, a pod njenom kontrolom ubrzo dospeva preko 10 miliona ljudi.

Džihadisti ID kreću da sprovode islamske zakone, a stanovništvo biva izloženo najgoroj vrsti kažnjavanja čak i za najmanje prekršaje koji nisu po šerijatu. Ljudi su prisiljeni da plaćaju poreze Islamskoj državi, da se ponašaju po njihovim pravilima a zverska ubistva i mučenja po ulicama postaju obavezan deo "sprovođenja zakona" koji moraju svi da gledaju.

Sirijski predsednik Asad uskoro poziva Rusiju, koja u Siriji ima svog saveznika, da pomogne u borbi proti ID. Ruska intervencija protiv Islamske države kreće krajem septembra 2015. godine, i to vazdušnom intervencijom na uporišta Islamske države.

Ulaskom Rusije u rat, sirijska vojska postiže niz pobeda a jedna od najznačajnijih je oslobađanje drevnog grada Palmire. Rusija, u međuvremenu, nudi i razmenu informacija SAD-u i Velikoj Britaniji, ali ove dve zemlje to odbijaju.
Rusija je više puta slala i humanitarnu pomoć u opkoljenje gradove Sirije.

Sem Palmire, najvažnija pobeda Sirijske armije je ona u najvećem sirijskom gradu Alepu. To je bila najkrvavija i najduža bitka u čitavom sirijskom ratu, a u njoj je poginulo preko 30.000 ljudi.
Naravno, sve vreme Rusija je davala podršku iz vazduha sirijskim vojnicima zbog čega je ovaj boj trajao kraće nego što se očekivalo. Trenutno najveći grad koji kontroliše Islamska država je Raka, koja je i prestonica kalifata, a očekuje se da bi bitka za ovaj grad mogla uskoro da počne.

U međuvremenu, džihadisti trpe žestoke poraze u iračkom Mosulu, gde se nalazio i njihov vođa Al-Bagdadi, a snage zvaničnog Iraka nanele su im toliko štete da sve više vojnika ID beži glavom bez obzira.
Sirijski rat je za šest godina odneo preko 300.000 života, a više pokušaja mirovnih dogovora opozicije i Asadovog režima je propalo.

(E.P.K.)