OSTACI HLADNOG RATA Med iz SAD i dalje sadrži radioaktivni otpad iz nuklearnih testiranja od pre 60 godina! VIDEO

Nova istraživanja pokazuju da se u američkom medu još nalaze tragovi radioaktivnog otpada iz nuklearnih ispitivanja iz 50-tih i 60-tih godina prošlog veka.

Visoka količina cezijuma-137 u medu

Cezijum-137 je nusprodukt nuklearne fisije, koji se često zbog nuklearne kontaminacije okoline može naći u tragovima u prehrambenim proizvodima.

Kaste je do otkrića tragova tog izotopa u medu došao sasvim slučajno, nakon što je svojim studentima 2017. godine dao zadatak za praznike.

Kako bi im pokazao kako je radioaktivni otpad iz nuklearnih ispitivanja sredinom 20. veka i dalje prisutan u životnoj sredini, Kaste je zamolio svoje studente da donesu lokalno proizvedenu hranu iz mesta gde su proveli praznike.

Kao što je bilo i očekivano, u raznim uzorcima voća, orašastih plodova i drugih namirnica otkrivene su vrlo niske koncentracije cezijuma-137. Ali, čak je i Kaste bio iznenađen rezultatima testiranja meda koji su studenti kupili od poljoprivrednika iz Severne Karoline.

"Išao sam ponovo da merim jer sam pomislio da se nešto dogodilo sa rezervoarom ili s mojim detektorom. Nakon što sam ponovio merenje, ono je opet pokazivalo sto puta veće koncentracije od bilo koje druge hrane", rekao je Kaste.

Kako bi shvatili zašto se u medu nalaze tako visoke koncentracije cezijuma-137, Kaste i njegovi kolege krenuli su da testiraju uzorke lokalno proizvedenog sirovog, čistog i nefiltriranog meda širom istočnog dela SAD-a.

Ostaci Hladnog rata

Od 122 testirana uzorka meda 68 je sadržalo uočljive tragove radioaktivnog izotopa, odnosno ostatke atmosferskih nuklearnih testova koje su tokom Hladnog rata provodili SAD, SSSR i druge države.

Većina detonacija zbivala se iznad Maršalskih ostrva u Tihom okeanu i Nove Zemlje, arktičkog arhipelaga na severu Rusije. Neka testiranja sprovodila su se u Novom Meksiku i Nevadi.

Stručnjaci smatraju da je kumulativni učinak preko 500 testnih detonacija oslobodio više jonizirajućeg zračenja u atmosferu nego bilo koji drugi događaj u ljudskoj istoriji.

Iako ne možemo znati koje su od svih tih eksplozija odgovorne za nuklearni otpad koji danas možemo naći u hrani širom SAD-a, stručnjaci mogu da objasne kako je taj izotop mogao toliko da se raširi, piše "Sajens alert" (Science Alert).

Biljke zabunom koriste cezijum?

Visoke koncentracije ceziuma-137 u medu, u poređenju s drugim prehrambenim proizvodima, pokazuju da se radioaktivni otpad koncentriše na neuobičajen način. Jedan od glavnih načina na koji izotop dolazi do tla su kiše, ali uzorci meda s najvećom količinom radioaktivnog izotopa dolaze iz regija SAD-a koje nisu među onima s najviše padavina.

Umesto toga, pokazalo se da oni uzorci meda s najvišom koncentracijom cezijuma-137 dolaze iz područja SAD-a s niskom koncentracijom kalijuma u tlu, koji biljke apsorbuju kao izvor hranjivih materija.

Kalijum i cezijum dele brojne atomske sličnosti, a kad biljke u tlu siromašnom kalijumom ne uspeju da dobiju dovoljnu količinu gvožđa umesto toga apsorbovaće cezijum, čak i ako je nestabilne, radioaktivne prirode.

Na kraju radioaktivni izotop završi u biljnom nektaru, koji zatim uzimaju pčele te povećavaju njegovu koncentraciju prilikom izrade meda.

Pozitivna stvar tog istraživanja jeste to da nijedna danas registrirovana količina cezijuma-137 u hrani nije štetna za ljude. Međutim, pre nekoliko decenija taj otrovni otpad bio je svežiji i potencijalno opasniji za ljudsko zdravlje, a i za zdravlje drugih organizama.

"Ono što danas nalazimo je mali deo zračenja koji je bio prisutan tokom 1960-tih i 1970-tih i ne možemo sa sigurnošću reći ima li cezijum-137 ikakve veze s padom broja kolonija pčela", rekao je Kaste.

Kurir.rs/Index.hr