TRI PUTA JE OVA IKONA MAJKE BOŽIJE SPASILA MOSKVU: Bogorodicu Vladimirsku je po predanju naslikao Sveti apostol Luka VIDEO

Jedna od najpoštovanijih i najsvetijih ikona Istočne pravoslavne crkve i najpoznatiji primer Vizantijske umetnosti je Ikona Bogorodice Vladimirske.

Njena svetkovina se slavi čak tri puta godišnje – 3. juna, 6. jula i 8. septembra, po novom kalendaru.

Smatra se da je istorijski, društveni i politički uspon Rusije na svetskoj sceni nastupio njenim dolaskom u Rusiju i da zbog toga Rusija ima vodeću ulogu u pravoslavnom svetu.

Ikona Bogorodica Vladimirska je naslikana temperom i zlatom na drvetu i predstavlja verzija Eleuse ili "Nežne Bogorodice" s Isusom detetom koje se mazi uz majčin obraz. Izložena je bila neko vreme u Galeriji Tretjakov u Moskvi ali se stalno nalazi u Moskovskom Uspenjskom Saboru.

Vladimirska ikona Majke Božije, u skladu sa Predanjem, bila je naslikana još za života Bogorodičinog od strane Apostola i evanđeliste Luke na dasci stola za kojim je obedovala Sveta Porodica.

Ova izuzetna ikona se do 5. veka nalazila u Jerusalimu, i tek za vreme Teodosija Mlađeg preneli su je u Carigrad, a početkom 12. veka patrijarh Luka Hrisoverg poslao je specijalnu kopiju te ikone na dar velikom knezu Kijevskom Juriju Dolgorokome koji ju je postavio u Višgorodskom ženskom manastiru blizu Kijeva. Njegov sin Andrej, nazvan Bogoljupski, prelazeći u vladimirsku kneževinu (u okviru Rostovske zemlje), preneo je sa sobom i Bogorodičinu ikonu.

Boravivši dva i po veka u Vladimiru, ikona se počela nazivati Vladimirskom – ikona Bogorodica Vladimirska; ona se proslavila mnoštvom čudesa i u bezbrojnim kopijama se raširila po zemlji, okružena sveopštim poštovanjem.

Mnogi događaji u Rusiji, a naročito iz perioda mongolsko-tatarskog jarma, bili su povezani sa ovom svetinjom. Godine 1146. ona je pratila kneza Andreja Bogoljupskog u njegovom pobedonosnom pohodu protiv povolških Bugara; ona se sama sačuvala u vreme strašnog požara u njenom hramu koji je izgoreo do temelja, i ostala je neoštećena prilikom Bakijevog razaranja Vladimira 17. februara 1237. godine. Trikratno praznovanje Vladimirske ikone svake godine ustanovljeno je povodom trikratnog izbavljenja Moskve od uništenja od strane Tatara i kao spomen svrgavanja tatarskog jarma.

Njeno prenošenje u Moskvu izvršeno je krajem 14. veka, u vreme Tamerlanove najezde. Godine 1395. Tamerlan je sa svojom vojskom ušao u Rjazansku zemlju, opljačkao i razorio, zatim krenuo za Moskvu, pustošeći i uništavajući sve za sobom. Na brzinu skupivši vojsku, veliki knez Moskovski Vasilije, krenuo mu je u susret i zaustavio se kod Kolomne, na obali reke Oke. Prestonica i njegova okolina bili su obuzeti užasom i pometnjom; služeni su molebani, sam mitropolit Kiprijan skoro neprestano se nalazio u hramu. Tada je odlučeno da se u Moskvu prenese Vladimirska ikona. Dočekali su je izvan grada na Kučkovom polju (sada ulica Sretenka). Mitropolit, sveštenstvo, kneževska porodica i narod koji su se molili: "Majko Božija, spasi zemlju Rusiju".

Ikonu su uneli u Uspensku sabornu crkvu. Letopis kaže da se Tarmelan, zaustavivši se na jednom mestu dve nedelje, iznenada uplašio, okrenuo na jug i napustio granice Moskovske kneževine. Predanje kaže da mu se u snu javila Bogorodica Vladimirska okružena vojskom svetitelja i andjela i zapretila da će uništiti njegovu vojsku ako se drzne da napadne Moskvu koju ona štiti svojim pokrovom. U znak sećanja na to izbavljenje Moskve od razaranja ustanovljeno je praznovanje ikone Bogorodica Vladimirska 26. avgusta (08. septembar po novom kalendaru)

Drugo praznovanje ikone Bogorodice Vladimirske vrši se 23. juna (6. juli po novom kalendaru), u spomen svrgavanja tatarskog jarma za vreme Ivana III i izbavljenje Moskve 1480. godine od najezde hana Zlatne horde Ahmata.

Trećim praznovanjem ikone Bogorodice Vladimirske, 21. maj (03. juni po novom kalendaru) spominje se čudesno obnovljenje ikone 1521. godine i izbavljenje Moskve od uništenja od strane Mahmet Gireja, kazanskog hana, koji je 1521. godine došao do granice Moskve i počeo da spaljuje njena predgrađa, ali iznenada je odstupio od prestonice, ne nanevši joj štetu. Vera u neprestanu pomoć ove čudotvorne ikone postala je toliko jaka, da je prilikom naredne tatarske najezde na Moskvu, car Fjodor Ivanovič poslao protiv njih samo nekoliko pukova sa ikonom, rekavši im pri tome: "Sutra molitvama Bogorodice bezbožnika neće biti". I zaista posle teškog boja koji je trajao ceo dan, neprijatelj je pobegao. Svetitelji moskovski Jo i Jermogen molili su se pred ovom čudotvornom ikonom u strašnim godinama Smutnog vremena, kada je Rusiji pretila nova strana najezda, Poljsko-Litvanske horde, koji su u savezu sa ruskim izdajnicima Otadžbine pljačkali i uništavali zemlju.

U vreme Otadžbinskog rata 1812. godine ikona je bila prenesena 02. septembra u Vladimir, ali je 20. oktobra iste godine, nakon proterivanja neprijatelja, bila vraćena u Moskvu, i ponovo postavljena u ponovo osvećenoj Uspenskoj crkvi.

Svi najvažniji državni događaji zbivali su se pred ovom svetom ikonom: pred njom se polagala zakletva na vernost Rusiji, pred njom su se molili vojnici koji su kretali u ratne pohode, pred njom se vršio izbor Sveruskih Mitropolita, a kasnije i Patrijarha cele Rusije. Vladimirskoj ikoni Majke Božije dolazio je s molitvom sav ruski narod, u nevolji i radosti, a od nje se izlivala blagodat Božija na svu verujuću Rusiju. Slava ikone izazvala je pojavu njenih kopija. Nema ruskog hrama u kome nije bilo te ikone.

Kurir.rs/hodocasnik.org