NEOBIČNA BEDUINSKA LEGENDA: Da li su kroz Arapsko poluostrvo nekada tekle moćne reke? VIDEO

Beduini u južnoj arapskoj pustinji imaju legendu o velikoj reci na zapadu, a arapska pesma iz osmog veka govori o divljim kravama koje žive u praznoj četvrti.

Tako bi vam bilo oprošteno što mislite da legenda ne može biti istinita ... ali to bi bilo potcenjivanje moći klimatskih promena, jer je ne tako davno pustinja bila sasvim drugačije mesto.

Osim same usmene legende, dokazi o drevnoj reci u pustinji su ubedljivi. Prvo, najranije karte Arapskog poluostrva jasno pokazuju dve velike reke koje odvode Rub al Kali, jedna koja teče severno u Persijski zaliv, druga južno u Arapsko more. Iako su nacrtane u 15. veku, ove karte su zasnovane na Ptolomejevoj karti napravljenoj oko 150. godine nove ere, pa u suštini odražavaju situaciju od pre 2.000 godina.

Rana karta Arapskog poluostrva datirana 1467. godine zasnovana na Ptolomejevoj kosmografiji iz 150. godine, prikazuje dve reke koje izviru iz pustinje Rub al Kali, severno i južno.

Drugo, istraživači počevši od Filbija 1932. godine, kao i novija geološka istraživanja, otkrili su brojne praistorijske osušene korita jezera duboko u pustinji koja su datirana između 13.000 i 7.000 godina, zajedno sa kostima gazele dugih rogova, goveda i divlje koze, životinje koje tamo nisu viđene u novijoj istoriji. Dakle, pustinja je očigledno bila mnogo vlažnije mesto, pre više hiljada godina.

Možda najubedljivije, čini se da su sablasni ostaci reke još uvek vidljivi na satelitskim snimcima i na zemlji u obliku Sabka Mati, slanog zemljišta koji se proteže nekoliko stotina kilometara u pustinju. Sabka je prilično podmukla za hodanje, prekrivena je korom soli koju ljudi i kamile lako mogu probiti u neku vrstu živog peska ispod. Smatra se da je prvobitno pratio tok drevne reke, ali sada dobija vlagu iz podzemnog nivoa vode, jer se nalazi samo 40 metara iznad nivoa mora.

Regionalne paleoklimatske studije potvrđuju priču. Klimatska istorija Arapskog poluostrva jedna je od naizmeničnih vlažnih i sušnih perioda, i iako smo trenutno u sušnoj fazi, pre 5.000 godina vreme je bilo mnogo blaže - više poput istočne Afrike danas sa dovoljno padavina za održavanje sezonskih jezera i trave, koje su zauzvrat podržavale divlje životinje koje bi nomadski lovci (preci beduina) pratili. To znamo jer su arheolozi pronašli drevne logorske vatre sa kremenim vrhovima strela i iskasapljenim životinjskim kostima u blizini nekih od osušenih jezera.

Dakle, sasvim je verovatno da ovi beduinski mitovi i stihovi predstavljaju slaba sećanja na taj drugačiji svet pre 5000 godina, kada je kroz Sabka Mati još tekla voda umesto soli, i kada je bilo dovoljno hladno i vlažno da bi stoka mogla da luta ovim područjem. Uostalom, priče o drugim značajnim klimatskim događajima od pre nekoliko hiljada godina preživele su u najranijoj pisanoj literaturi, poput opisa poplave u Epu o Gilgamešu od pre 4.000 godina.

Kurir.rs