Posmatrači aviona koji prate stanje na neebu oko Kine preko softvera otvorenog koda rekli su da je američki izviđački avion u utorak otišao u dugotrajnu misiju prikupljanja obaveštajnih podataka kod kineske obale.

Mrežni uređaji za praćenje letova snimili su očigledna putanju aviona američkog vazduhoplovstva koji je istraživao Južno kinesko more uoči serije intenzivnih vežbi bojeve vatre u kojima je učestvovala Narodnooslobodilačka armija.

Jedan kineski državni stručnjak za medije rekao je da su vežbe PLA verovatno bile pripreme za sukob sa Sjedinjenim Državama oko ostrva Tajvan.

Prema Inicijativi za istraživanje strateške situacije u Južnom kineskom moru, istraživačkom centru Univerziteta u Pekingu koji prati kretanje američke vojske, letelica RC-135V Rivet Joint delovala je u blizini kineskih južnih provincija Guangdong i Hainan pre nego što je prošla Paraselska ostrva — koja su pod kontrolom Kine, ali i na njih Vijetnam.

Podaci o javnom letu pokazuju da je američki špijunski avion poleteo iz vazdušne baze Kadena na japanskom ostrvu Okinava pre nego što je ušao u Južno kinesko more preko Baši kanala južno od Tajvana. Istog dana, Tajvan je izvestio o pet borbenih aviona PLA koji su delovali jugozapadno od ostrva, što je moglo biti pokušaja kineske vojske da nadgleda američku letelicu.

Kineski istraživački centar saopštio je da je američki izviđački avion izveo rekordna 94 leta u Južnom kineskom moru prošlog meseca.

Operacija prikupljanja obaveštajnih podataka Vazduhoplovstva u utorak usledila je dan nakon što su kineske pomorske vlasti objavile zabranjene zone za tri vojne vežbe koje se održavaju kod Hajnana, u Južnom kineskom moru. One su trebale da počnu u sredu vežbama bojeve vatre u vodama severoistočno od ostrvske provincije, saopštila je Kineska uprava za pomorsku bezbednost.

Odvojene vežbe najavljene su od srede do petka i od četvrtka do petka, jugozapadno i severozapadno od Hajnana, respektivno, navodi se u obaveštenjima koja su izdale pomorske vlasti Sanje i Jangpua.

Global Tajms, državni list koji izdaje glasilo kineske Komunističke partije Pipls Dejli, rekao je da će vežbe PLA verovatno uključiti obuku u zajedničkim operacijama različitih vojnih grana.

Citirao je jednog komentatora koji je rekao da je PLA možda koristila Hainan da simulira operacije za zauzimanje Tajvana. Međutim, dva ostrva se razlikuju po veličini, obliku i terenu.

Kineske vojne vežbe bi ipak „imale na umu ostrvo Tajvan“ i nastojale bi da „odvrate potencijalno mešanje stranih snaga“, rekao je analitičar za tabloid. Ovo je bila referenca na potencijalnu, čak i verovatnu, vojnu pomoć SAD i njihovog ugovornog saveznika Japana.

Narodna Republika Kina, koju je 1949. godine osnovao Mao Cedong, nikada nije vladala Tajvanom. Međutim, Peking tvrdi da je ostrvo deo Kine. Tajvan kaže da je već nezavisna država koja se zove Republika Kina i koja vlada u skladu sa svojim ustavom.

Peking se nikada nije odrekao mogućnosti upotrebe sile za zauzimanje ostrva. Vašington, najjači međunarodni saveznik Tajpeja, insistira na tome da se razlike širom Tajvanskog moreuza moraju rešiti mirnim sredstvima i, posebno poslednjih godina, u skladu sa željama tajvanskog naroda.

Kurir.rs/Newsweek