U ratu protiv Ukrajine, Rusija je u dva navrata upotrebila bombardere dugog doleta Tu-22M3 i frontovskog jurišnika Su-34 koji se sve više upotrebljava kako u gašanju ciljeva u železari Azovstal, tako i ukrajinskih pozicija u "donbaskom kotlu".

Bombarderi dugog doleta Tu-22M3 po prvi put upotrebljeni su od početka ruske invazije na Ukrajinu dva puta.

Prvi put to je bilo 15. aprila. Tad kako prenosi Ukrinform ruske oružane snage napale su lučki grad Marijupolj koristeći bombardere dugogo doleta Tu-22M3, po rečima ukrajinskog ministra odbrane Oleksandra Motuzijanika za bacanje nevođenih avio bombi.

Sledeća akcija koja je zabeležena bila je 17. aprila kada se pojavio snimak leta bombardera Tu-22M3 kako je tada navelo više autora da je pomenuti snimak nastao u nedelju 17. aprila i da je bombarder Tu-22M3 bio na putu za Marijupolj i bombardovanje čeličane gde se nalaze opkoljene ukrajinske jednice. Pojavom Tu-22M3 i prvim detonacijama počela je završna bitka za Marijupolj, koji je u rukama ruskih jednica, osim čeličane, koja je pretvorena u bastion sastavljen od niza hodnika, bunkera.

Upravo ključni zadatak omekšavanja odbrane dobio je bombarder Tu-22M3 koji se pojavio iznad grada. Inače ovo je četvorto ućešće ovih bombardera u ruskim ratnim operacijama posle 1991 godine. Prvo u oba čečenska rata, ratu u Gruziji 2008, Siriji 2015 i sad u Ukrajini 2022.

Tu-22 prvo je bio zamišljen kao strateški bombarder, ali nije odgovrio željenim zahtevima. Imao je malu nosivost i ograničeni dolet. Iako je mogao da nosi nukelarno naoružanje ostao je samo bombarder. U odnosu na prvobitnu verziju avion je pretrpeo značajne promene. Doživeo je nekoliko modifikacija, a poslednja je M3 koji se koristi nad istokom Ukrajine trenutno. Tu-22M3 je prilagođen za prilaz cilju na ekstremno malim visinama. Avion u trupu može da ima smešteno 6 krstarećih raketa H-15 dometa 150 km, a na potkrilne nosače mogu da se stave još četiri rakete. U bombarderskim zadacima obično je korišten sa klasičnim avio-bombama mase 1.500 i 3.000 kg. Avion može da nosi 69 bombi FAB-250, 12, Fab -400, 8 FAB 1.500 i 2 FAB 3.000 precizno vođene bombe.

Taktičko tehnički podaci

Oznaka: Tu-22M3 Backfire C

Posada: 4 člana

Pogonska grupa: 2xNK-25 sa 250kN potiska sa dodatnim sagorevanjem, Gorivo 53.550kg

Dimenzije: dužina 42,28m, razmah krila 34,28 m, visina 11,08 m

Performanse: maksimalna brzina 2.300 km/h, vrhunac leta 14.000m, maksimalni dolet 5.500 km

Nosivost: prazan 54.000 kg, maksimalna u poletanju 124.000 kg, ubojni tovar 24.000 kg

Naoružanje: topovsko top GŠ kalibra 23 mm u repnoj kupoli, raketno 3xH-22, 3xH15, 6-10 RKV 500B/KSR, 69 FAB-250, 12 FAB-400, 8 FAB 1500 i 2 FAB 3000 precizno vođene bombe.

Su-34

Drugi borbeni avion koji je dobio na značaju na istoku Ukrajine kako u napadu na čeličanu Azovstal, tako i na pozicije ukrajinske vojske na istoku i severoistoku je Suhoj Su-34 (NATO oznaka Flanker R).

U pitanju je avion definisan kao taktički bombarder, ali se koristi i kao lovac presretač. U pitanju je dvosed. Posadu čine pilot i operater naoružanja. Sedišta su postavljena ne iza, nego jedan pored drugoga. Ovu letelicu pogone dva turbomlazna motora sa komorom za dopunsko sagorevanje goriva. Svaki motor razvija pritisak od ,24,450 daN.

Taktičko tehnički podaci

Dimenzije: dužina 21.94m, visina 5,93 m, razmah krila 14,7 m.

Maksimalna brzina 1,8 do 2,35 maha, a maksimalni dolet 3.000 km

Naoružanje: Top GŠ -301 kalibra 30 mm. Avion ima 12 podvesnih tačaka na koje se kače rakete tipa vazduh-vazduh i zemlja-zemlja, oko 8.000 kg borbenog tereta. Na jedan avion može da se stave 4 rakete Kh-31 (Kripton), 2 Kingbolt, 2 Kazoo. U sledećoj kombinaciji može da se na njega stavi 50 avio bombi FAB-250 M62, 26 FAB-250 M54.

Kurir.rs/A.Mlakar