Sve više geopolitičkih sporova na globalnom nivou doveli su do toga da mnoge zemlje počnu da povećavaju svoje izdatke za odbranu kako bi ponovo naoružale svoje armije.

Međutim, ova praksa nije konstanta širom sveta - postoje izuzeci.

Širom planete postoji dobar broj zemalja i teritorija koje uopšte nemaju vojsku. U njihovom slučaju, da bi se odbranile, potrebna im je podrška drugih naroda.

Ukupno postoji 30 zemalja ili teritorija koje su u ovoj situaciji. Njih, pak, treba podeliti u tri grupe: one koje nemaju vojsku ili oružane snage bilo koje vrste (ukupno 15), one koje nemaju stalnu vojsku, ali imaju ograničenu vojnu snagu (ukupno 6) i prekomorske teritorije koje zavise od svojih prestonica (ukupno 9).

Kneževina Andora

U okviru prve grupe nalazimo Andoru, mikro državu površine od samo 468 kvadratnih kilometara i sa oko 80.000 stanovnika koja se nalazi na Pirinejima, između Španije i Francuske. Ove dve susedne zemlje, inače, imaju ugovore sa Andorom da je vojno podrže ako je potrebno.

and4.jpg
Foto: YouTube/Printscreen

Dominika

Malo karipsko ostrvo koje je deo Malih Antila je republika sa teritorijom od 751 kvadratni kilometar i nešto više od 69.000 stanovnika. Od 1981. godine nema stalnu vojsku i za odbranu se oslanja na Regionalni bezbednosni sistem (SRS), međunarodni sporazum za istočni region Kariba.

profimedia0040166043.jpg
Foto: Robert Harding Productions / robertharding / Profimedia

Granada

Ovo ostrvo u okviru Malih Antila ima teritoriju koja zauzima 344 kvadratna kilometra na kojoj živi 112.000 ljudi. Granada je da prestala ima vojsku 1983. godine i, iako ima kraljevsku policiju, u slučaju sukoba zavisi i od SRS.

Kiribati

Republika Kiribati je arhipelag koji se nalazi u Pacifiku, severoistočno od Australije, sa 33 koralna atola i vulkanskim ostrvom Banaba, koji se prostiru na površini od 3 miliona kvadratnih kilometara. Za odbranu svojih više od 110.000 stanovnika, pored svoje policije, imaju podršku i australijske vojske.

Maršalska ostrva

Republika Maršalska ostrva, koja se nalazi na Pacifiku, u regionu Mikronezije, ima oko 50.000 stanovnika i Pakt o slobodnom udruživanju sa Sjedinjenim Državama, pa je Amerika zadužena za njenu odbranu u slučaju sukoba.

Savezne Države Mikronezije

Ona se nalazi u istom regionu kao i Maršalska ostrva i sa sličnim sporazumom kao i susedi, u svojoj odbrani zavisi od Sjedinjenih Država i takođe ima policiju kao jedini bezbednosni organ.

Nauru

Takođe u Pacifiku i neposredno iznad ekvatora, nalazi se Nauru, republika koja obuhvata jedno ostrvo površine od samo 21,3 kvadratna kilometra i 11.500 stanovnika. Nauru ima ugovor o svojoj odbrani sa Australijom, kao i male policijske snage pod civilnom kontrolom.

Palau

Druga država – takođe ostrvo – u oblasti Mikronezije koja nema vojsku je Palau, koja pripada Okeaniji i ima oko 18.000 stanovnika. Kao i Maršalska ostrva i Savezne Države Mikronezije, oni imaju svoj Ugovor o slobodnom udruživanju sa Sjedinjenim Državama, koje su odgovorne za njihovu odbranu.

Lihtenštajn

Lihtenštajn je nastao unijom grofovije Vaduc i poseda Šelenberg. Smeštena između Austrije i Švajcarske, jedna je od najmanjih zemalja u Evropi sa površinom od 160 kvadratnih kilometara i ima blizu 40.000 stanovnika. Vojsku nema od 1868. godine i ima ugovore za odbranu sa dve susedne zemlje, iako, u vreme rata, dozvoljava vojnu obuku.

profimedia0159706064.jpg
Foto: Profimedia

Solomonska ostrva

Solomoni, sa više od 500.000 stanovnika, imaju sporazum o svojoj odbrani sa Kinom od 2022. godine, što je povećalo tenzije u oblasti sa zemljama poput SAD, Novog Zelanda i Australije.

Samoa

Samoa, koja se nalazi u Polineziji, u Okeaniji, nezavisna je država otkako se 1962. godine odvojila od Novog Zelanda. Ima oko 187.000 stanovnika i još je jedna od zemalja u okruženju u kojoj su SAD zadužene za njenu teritorijalnu odbranu.

Sveta Lucija

Smeštena na Karibima, Sveta Lucija je jedno od ostrva Malih Antila, sa površinom od 616 kvadratnih kilometara teritorije i nešto više od 180.000 stanovnika. Zemlja ima specijalnu službu, ali nema vojsku. Za njenu odbranu odgovoran je Regionalni bezbednosni sistem, međunarodni sporazum koji uključuje šest drugih zemalja za odbranu istočnih Kariba.

profimedia0253907362-st-lucia.jpg
Foto: Profimedia

Sveti Vinsent i Grenadini

Još jedna od onih zemalja na karipskom području koja zavisi od regionalnog sistema bezbednosti su Sveti Vinsent i Grenadini. Sa skoro 100.000 stanovnika, zemlja ima svoje kraljevske policijske snage, od kojih zavise paravojna jedinica za specijalne službe i obalska straža.

Tuvalu

Tuvalu je još jedna ostrvska država bez vojske u Okeaniji. Ima oko 12.000 stanovnika i nikada nije imala nikakvu vojnu silu od svog nastanka. Tu su policijske snage Tuvalua, zadužene za bezbednost, sa pomorskim nadzorom, carinom, zatvorima i imigracionim jedinicama.

Vatikan

Sa samo 0,49 kvadratnih kilometara, usred grada Rima, i sa nešto više od 600 stanovnika, najmanja je država na svetu i njena odbrana zavisi od poznate Švajcarske garde, zadužene za odbranu pape i ostalih stanovnika države. Na opštem nivou, njena odbrana zavisi od Italije.

Kostarika

Sa Kostarikom ulazimo u drugu grupu na koju smo mislili. Ona nema stalnu vojsku, ali ima ograničenu vojnu snagu. Ukinula je svoju vojsku u decembru 1948. godine, iako je njen Ustav predviđao njeno formiranje u slučaju potrebe podređene građanskoj vlasti, što je već urađeno dva puta.

Island

Island takođe nema stalnu vojsku od 1869. godine, ali ima druge odbrambene snage koje su učestvovale u međunarodnim sukobima, a takođe su i deo NATO-a. Pripadnici njene obalske straže, na primer, raspoređeni su u Irak 2003. godine i kasnije su zamenjeni odbrambenim snagama.

img-1361.jpg
Foto: Privatna Arhiva

Mauricijus

Republika Mauricijus, ostrvska država u Indijskom okeanu u blizini Madagaskara, sa 1,2 miliona stanovnika, takođe nema stalnu vojsku, ali sve vojne, policijske i bezbednosne funkcije obavlja 10.000 ljudi u aktivnoj službi pod upravom komesara policije.

Monako

Kneževina Monako, sa svoje strane, sa oko 38.000 stanovnika koji živi na njenih jedva dva kvadratna kilometra teritorije, nema svoju vojsku, ali ima malu grupu obalske straže, otprilike 500 policajaca i kraljevsku gardu, pod nazivom Četa prinčevih karabinjera (Compagnie des Carabiniers du Prince), sa oko 80 članova.

profimedia0474402639.jpg
Foto: Profimedia

Panama

Panama, koja se nalazi u Centralnoj Americi, između Kolumbije i Kostarike, sa površinom od 75.517 kvadratnih kilometara i nešto više od četiri miliona stanovnika, ukinula je svoju vojsku nakon američke invazije 1989. godine, kada je pokrenula Javne snage, čiji cilj je održavanje bezbednosti, javnog reda i zaštite granica Paname.

Vanuatu

Na jugu Pacifika nalazi se Republika Vanuatu, arhipelag sastavljen od 83 ostrva koji ima oko 266.000 stanovnika. Takođe nema stalnu vojsku i njena odbrana zavisi od njenih Mobilnih snaga.

Kajmanska ostrva

Konačno, unutar ovih teritorija bez vojske, ne možemo zaboraviti prekomorske teritorije, kao što su Kajmanska ostrva, koja se nalaze na Antilima, u Karipskom moru i zavisna od Ujedinjenog Kraljevstva, koja je država zadužena za odbranu njihove teritorije i njenih 69.000 stanovnika zajedno sa Policijskim snagama Kajmanskih ostrva.

Kukova ostrva

Slobodna država povezana sa Novim Zelandom koja se nalazi u južnom Pacifiku ima 15 malih ostrva i oko 10.000 stanovnika. Njena odbrana, naravno, zavisi od Novozelanđana, doduše samo u slučaju da to zahtevaju ostrvske vlasti.

Kurasao

Zvanično poznata kao Država Kurasao, to je konstitutivna država Kraljevine Holandije, koja se nalazi na Karibima i sa populacijom od oko 162.000 stanovnika. Evropska država je zadužena za njenu odbranu i spoljnu politiku, dok pomorska bezbednost njenih granica zavisi od holandske karipske obalske straže.

Farska Ostrva

Smešteni severno od evropskog kontinenta, oni su konstitutivna nacija Kraljevine Danske koja se sastoji od 18 ostrva i ima skoro 50.000 stanovnika. Arktička komanda, divizija danske vojske, odgovorna je za njihovu odbranu.

profimedia0248628369.jpg
Foto: Profimedia

Francuska Polinezija

Smeštena u Okeaniji, usred južnog Pacifika, to je prekomorska zajednica koja zavisi od Francuske, a ima oko 274.000 stanovnika čija je odbrana, logično, odgovornost francuske vojske.

Grenland

Gigantsko ostrvo površine više od 2 miliona kvadratnih kilometara i sa skoro 60.000 stanovnika, jeste, kao i Farska ostrva, još jedna konstitutivna nacija Kraljevine Danske. Njegova odbrana, kao i spoljna politika, odgovornost je Danaca, ali je od juna 2009. Obalska straža u rukama grenlandske vlade.

Monserat

Karipsko ostrvo je prekomorska teritorija Ujedinjenog Kraljevstva, sa teritorijom od oko 102 kvadratna kilometra i skoro 6.000 stanovnika. Nema vojsku i bezbednost zemlje zavisi od Britanaca, zajedno sa njihovim policijskim snagama.

Niue

Ova samostalna teritorija je povezana sa Novim Zelandom, pa njena odbrana zavisi od novozelandske vojske, iako ima svoju policiju. Poznato kao 'Stena Polinezije', nalazi se u južnom Pacifiku i ima samo oko 1.700 stanovnika.

Sveti Martin

Ostrvo Sveti Martin, koje se nalazi na Karibima i ima nešto više od 72.000 stanovnika, politički je podeljeno između Francuske i Holandije. Deo je holandskog kraljevstva, ali njegov severni deo je francuska prekomorska enklava. Za odbranu je zadužena vojska Holandije.

Kurir.rs/Blic/Preneo: P. P.

Bonus video:

04:42
"VOJNI ROK TREBA DA BUDE OBAVEZAN I TU NEMA DISKUSIJE!" Analitičari obrazlažu zašto je NEPHODNO da SVI građani Srbije služe vojsku Izvor: kurir televizija