POZIV NA VITEŠTVO: Novozelanđani odigrali Haku za fudbalere Njukasla
Fudbaleri Njukasla suočili su se sa tradicionalnom Hakom pred susret sa Velington Feniksom. Fudbaleri sa Novog Zelanda su pozdravili rivala, a igrači engleskog premijerligaša ostali su u šoku.
Haka ples, prema Maorskoj legendi, vuče poreklo od boga sunca Ra, i jedne od njegove dve žene Hine-raumati, to jest od njihovog sina Tanerorea, koji je ovaj ples izvodio za svoju majku. Haka se sastoji iz više elemenata. Prvi su izrazi lica, koji uključuju kolačenje očiju, prevrtanje očiju da bi se pokazale beonjaće, plaženje jezika, pravljenje pretećih i agresivnih grimasa i slični gestovi.
Osim ovoga, najupečatljivije karakteristike haka plesa su stajanje u široko raskoračenom stavu sličnom onome što se u istočnjačkim borilačkim veštinama naziva kibadači. Igrači najčešće sinhronizovano izvode seriju pokreta kao što su pljeskanje šakama ili pesnicama po grudima, nogama ili rukama, pri tom udarajući jednom nogom po zemlji.
Ovi pokreti se izvode veoma oštro i snažno i cilj im je pokazivanje snage i spremnosti na borbu. Uz to se izvikuju unapred utvrđeni stihovi i koriste različiti neartikulisani zvuci i krici.
Ratna varijanta haka plesa ili peruperu se izvodila najčešće pre same bitke, i to da bi se protivnik zaplašio i da bi se ratnici pripremili za bitku prizivom dobrih duhova koji će im u toj bici pomoći. Obavezno se izvodio sa oružjem.
Ovaj ples se izvodio još i prilikom dočekivanja veće grupe gostiju da bi se događaju dalo na značaju, kao i kada se pripremalo za ratni pohod. Iako danas haka više nema primenu u ratovima, izvodi se i dalje kao deo kulturnih manifestacija, a često se održavaju i takmičenja u haka plesu.
Ipak, haka ples su proslavili i učinili poznatim širom sveta novozelandski sportisti, a pre svih ragbisti ili All Blacks (tako nazvani zbog toga što nose skroz crne dresove).
Prvi put je haka ples izveden na početku ragbi utakmice između Engleske i Novog Zelanda 1888. godine. U pitanju je bio Ka mate! ples, koji i danas izvode novozelandski ragbisti, a vezan je za sudbinu poglavice Ta Rapuhare, čije reči glase:
Ka mate! Ka mate!
Ka ora! Ka ora!
Ka mate! Ka mate!
Ka ora! Ka ora!
Tenei te tangata tu puhuruhuru
Nana nei i tiki mai, whakawhiti te Ra!
A, hupane! A, kaupane!A, hupane! A, kaupane!
Whiti te Ra!
Ovo bi u prevodu značilo otprilike:
Eto života! Eto života!
Eto Smrti! Eto Smrti!
Eto života! Eto života!
Eto Smrti! Eto Smrti!
Gle! Tamo stoji dlakavi čovek
Zbog kojeg će Sunce sijati!
Jedan korak napred...Još jedan korak napred!
Sunce sija!
VUČIĆ PRED VIŠE HILJADA LJUDI NA OTVARANJU DEONICE MORAVSKOG KORIDORA: Nećemo dati zemlju najgorima u ruke! Već sutra od 9 auto-putem do Vrnjačke Banje!