ODLAZAK VELIKANA SRPSKOG TENISA: Nikola Špear preminuo u 73. godini

Velikan našeg tenisa i sporta, nezaboravan sportista, reprezentativac, Dejvis kup selektor, prvi međunarodni sudija najvišeg ranga i supervizor na Balkanu, jedan od najboljih trenera svih vremena koje je Srbija imala, Nikola Špear preminuo je u 73. godini u Subotici.

Kruna dobre igre u mlađim kategorijama je Prvenstvo Evrope u kategoriji do 15 godina, koje je osvojio 1959. godine, u dve konkurencije, pojedinačno i u parovima. U juniorskoj kategoriji odigrao je mali broj turnira izvan granica naše zemlje, a zapažen plasman je ostvario stigavši do četvrtfinala Oranž bola u Majamiju 1962. godine. U pojedinačnoj konkurenciji za seniore titulu državnog prvaka osvojio je četiri puta, i to 1968. godine (kao član Partizana), 1972, 1973. i 1975. godine (kao član Spartaka).

Bio je finalista Internacionalnog seniorskog prvenstva Jugoslavije koje je održano u Skoplju 1974. Zatim je osvojio i titulu međunarodnog seniorskog prvaka Jugoslavije u Beogradu, igrajući finale protiv Jana Kukala, Dejvis kup reprezentativca Čehoslovačke. Sa ekipom teniskog kluba Spartak iz Subotice, osvojio je seniorsko ekipno prvenstvo Jugoslavije 1964. i 1967. Po prelasku u seniorsku kategoriju učestvovao je na velikom broju međunarodnih turnira po čitavom svetu.

Na grend slem turniru na Rolan Garosu, 1966. i 1967. u pojedinačnoj konkurenciji plasirao se u osminu finala. U igri parova sa Antonijem Palafoksom plasirao se u osminu finala Vimbldona, a sa Amerikancem Vitlingerom u finale ATR turnira u Minhenu. Osvojio je turnire u Berlinu, Gracu, Teheranu, Oviedu, Bombaju, Bangaloru, Solunu, Lejkvortu, a učestvovao je na gren slem i ATR turnirima na svim kontinentima. Kao rezultatski kuriozitet teniski statističari navode njegovu pobedu od 6:0, 6:0, 6:0 protiv Danijela Kontea, francuskog Dejvis kup reprezentativca, na Otvorenom prvenstvu Francuske na Rolan Garosu 1968. godine. Pobedu bez izgubljenog gema, od 1968. do danas, na bilo kojem grend slem turniru, ostvarilo je samo pet tenisera. Nikola Špear je ostvario vredne pobede nad tada vodećim svetskim igračima kao što su: Jan Kodeš, Hoze Igueras, Rodžer Tejlor, Vilhelm Bungert, Martin Maligen, Klif Riči, Paolo Bertoluči, Željko Franulović, Boro Jovanović, Ilie Nastase…

Nikola Špear je prvi teniser iz Srbije koji se 1977. plasirao među prvih 100 igrača na svetskoj ATR rang listi. Bio je član svih nacionalnih selekcija na ekipnim takmičenjima za Dejvis kup, Galea kup, Kup kralja Gustava, Balkanijade, Mediteranske igre… Bio je, 1969. godine, član nacionalne selekcije koja je osvojila Kup kralja Gustava. U Dejvis kupu je nastupio 21 put. Sa Željkom Franulovićem postigao je veliku pobedu u Mariboru 1970.

Pobeđeni su favorizovani Rumuni Jon Tirijak i Ilie Nastase. Nikola Špear je u tri seta, igrajući u životnoj formi, senzacionalno pobedio Iliu Nastasea, tada jednog od vodećih igrača sveta. Ovom pobedom naša ekipa se plasirala u finale evropske zone Dejvis kupa. Po prestanku aktivne igračke karije svoju pažnju posvetio je trenerskom pozivu, za koji se studiozno pripremao, školovao kod nas i u svetu. Učestvovao je na najznačajnijim svetskim seminarima i sarađivao sa ekspertima ITF, USPRT i ATP. I sam je postao ekspert ITF i USPRT i odgovorno i sa uspehom prenosio dalje stečeno znanje.

Teniski savez Austrije angažovao ga je za saveznog trenera zaduženog za Fed kup i vođenje teniskog nacionalnog centra u Beču. Od 1987. godine je postao savezni trener danske Dejvis kup reprezentacije i direktor prvog danskog nacionalnog teniskog centra u Kopenhagenu. Posle plasmana danske Dejvis kup reprezentacije u Svetsku grupu, usledila je senzacionalna pobeda nad favorizovanom selekcijom Španije i plasman u četvrtfinale Svetske grupe. Danski igrači, iako sasvim slabo rangirani na ATR listi, uspeli su dobrom pripremom i taktikom da nadmaše daleko bolje Špance. Nikola Špear je 2000. godine postao savezni trener i selektor naše Dejvis kup reprezentacije (Tipsarević, Zimonjić, Vemić i Dulić) koju je iste godine kroz kvalifikacioni turnir nacija uspešno uveo u drugu grupu Evro-afričke zone. Kao ekspert Međunarodne teniske federacije, odeljenja za razvoj, organizovao je svetsku turneju posebno odabranih mladih igrača. Indijac Leander Paes, pod njegovim vođstvom, osvojio je titulu juniorskog prvaka Vimbldona.

Svoju raznovrsnu trenersku aktivnost nastavio je učešćem u specijalnim projektima priprema i savetovanja ekipa Bundeslige u Nemačkoj i Teniskog saveza Italije u Rimu. Istakao se i kao organizator kampova za napredne igrače različitog uzrasta, kao i za njihovo praćenje na WTA i ATR turnirima. Takođe, bio je organizator i učesnik nacionalnih i međunarodnih trenerskih seminara i simpozijuma širom sveta. Učestvovao je na dve Olimpijske igre. Na OI u Seulu 1988. predvodio je dansku tenisku reprezentaciju, a u Sidneju 2002. reprezentaciju naše zemlje.

Špear je prvi međunarodni sudija najvišeg ranga i supervizor na Balkanu. Zvanje i sertifikat stekao je polaganjem ispita u Bazelu 1984. godine. Sa stečenom srebrnom značkom vrhovnog sudije i polaganjem dodatnih ispita pos tao je supervizor na Dejvis kup mečevima, kao i na ITF, ATP i WTA tur nirima. Bio je određen od WTA da bude vrhovni sudija Berlina, WTA turnira najviše klase. U ime Međunarodne teniske federacije organizovao je brojne seminare i škole za teniske sudije i nacionalne saveze. Bio je angažovan je za direktora i organizatora prvog jugoslovenskog ATP čelendžer tunira u Ljubljani, savetnik turnira u Berlinu, direktor ITF juniorskog tur nira u Subotici, ITF satelita na Paliću… Kao vrsni analitičar teniske igre i stručni saradnik učestvovao je kao komentator u TV prenosima Dejvis kupova, grend slemova i drugih takmičenja.

Bio je predsednik Teniske asocijacije Srbije, član skupštine Teniskog saveza SCG i predsednik komisije za razvoj. Nikola Špear je diplomirao na Filološkom fakultetu u Beogradu i govori šest jezika. Sa samo sedamnaest godina (1961), prvi je poneo laskavu titulu najboljeg sportiste grada Subotice. Od 2006. nosilac je prestižnog priznanja Jovan Mikić Spartak, najvišeg sportskog priznanja Vojvodine za životno delo.

Protiv svojih u „Pioniru“ Nikola Špear je kao selektor Danske igrao meč prvog kola Dejvis kupa za sezonu 1989. godine, protiv Jugoslavije u Beogradu. Doveo je tada naš internacionalac na megdan protiv Živojinovića i drugova Kristensena, Mortensena i Feterlajna, ali je morao da se odrekne usluga najboljeg, Tausona, koji je bio povređen. Kao pravi profesionalac, iako je možda u srcu navijao za „plave“, učinio je sve što je bilo moguće da zagorča život tada favorizvanoj domaćoj ekipi. Međutim, ipak je spora zemljana podloga učinila svoje, i Danci, koji nisu navikli da igraju na zemljanim terenima, brzo su položili oružje. Špear je bio zadovoljan što su gosti preko Feterlajna uspeli da stignu do počasnog poena protiv Ivaniševića trećeg dana, a svom kolegi Armenuliću Nikola Špear je srdačno čestitao uspeh.

kurir.rs / kurir sport

foto: Teniski savez Srbije