Amerika nikada neće zaboraviti ovaj događaj i da je Amerika na Srbe uvek gledala kao na prijatelje i saveznike u Drugom svetskom ratu

PRANJANI - Ovaj današnji skup, na istorijskom mestu, na kom su Jugoslovenska vojska u otadžbini i srpski narod podneli izvanredan napor i žrtvu kojom su hteli da pruže svoj doprinos u borbi saveznika protiv najvećeg zla koje je zapretilo uništenjem samih temelja dotadašnje civilizacije, rekao je Oliver Antić, savetnik predsednika Srbije Tomislava Nikolića, pozdravljajući okupljene Pranjance, predstavnike američke ambasade i ostale goste na Galovića brdu, mestu gde je pre 70 godina izvedena najveća saveznička akcija spasavanja u Drugom svetskom ratu.

Prema njegovim rečima današnji skup je posvećen vrlinama čojstvu i junaštvu, plemenitosti i vernosti, pravednosti i žrtvovanju, vrlinama koje srpski narod čuva i neguje, s kolena na koleno, a čiji se koreni gube u tminama neznanog i nezapamćenog.

"To su Srbi nebrojeno puta pokazali svojim saveznicima. U našem narodu savezništvo nije trenutni odnos interesa i snaga, savezništvo je svetinja, kao i sloboda, za koju se, neokaljane časti, daje život", rekao je Antić.

Zahvaljujući velikodušnoj pomoći lokalnog stanovništva, u selima podno Suvobora, koji su žrtvovali sopstvene živote kako bi sakrili savezničke avijatičare, tom prilikom spaseno je 520 pilota i članova posade.

O spasavanju stotina američkih pilota, u organizaciji đenerala Mihailovića, pisao je lično šef OSS-a, američke vojne obaveštajne službe, general Vilijam Donovan, zadivljen načinom ostvarenja te operacije, ističući da su Nemci ubijali i mučili seljake, nudeći velike količine novca da im otkriju pilote. Ovako je napisao: „Na nemilosrdnom udaru i Nemaca i Titovih partizana, mogli su za predaju pilota dobiti više novca nego što je iko od njih mogao i da sanja da će ikada imati, ali nijedan Amerikanac nije odan“ - ispričao je Antić.

Zamenik američkog ambasadora u Srbiji Gordon Dugud zahvalio se u ime predsednika Baraka Obame srpskom herojskom narodu, koji je „hrabro branio američke pilote“. Poručio je okupljenima da "Amerika nikada neće zaboraviti ovaj događaj i da je Amerika na Srbe uvek gledala kao na prijatelje i saveznike u Drugom svetskom ratu“.

Potom su položeni venci kraj spomen-ploče, na polju gde je 1944. godine bio izgrađen improvizovani aerodrom za evakuaciju pilota.

U akciji spasavanja pilota, mnogi četnici iz ovog kraja su poginuli od okupatorskih metaka, a veliki broj ljudi sa ove teritorije učestvovao je u ovoj misiji, a stradao je dolaskom komunista. Oni su streljani na najsuroviji način.

Čačanski advokat Vitomir Ćalović, koji je pred ovdašnjim sudom rehabilitovao 110 žrtava komunizma, svedoči da je, na primer, Mihajlo Jeftović, koji je učestvovao u spasavanju pilota, posle rata streljan, a njegova žena je osuđena na 10 godina robije. Komandant samog aerodroma na Galovića brdu osuđen je na 17 godina zatvora.

(Večernje novosti)