(FOTO I VIDEO) SRBIJA ZABORAVILA: Austrijski car je bio srpski kralj

Pod godinom obnove našeg kraljevstva obično se smatra 1882. godine, dok se činjenica da smo bili slobodni od Turaka i za vreme austrijske vlade u XVIII stoleću potpuno zapostavlja i ignoriše. Ovo je kratka priča o još jednoj državi za koju su Srbi ginuli

Čini se da srpski narod instinktivno razmišlja kao i čuveni “galski” filozof, zbog čega je potpuno zaboravio na činjenicu da je Kraljevina Srbija postojala i u 18. veku, između 1718. i 1739. godine, kada je njen monarh bio bečki gospodar, imperator Svetog rimskog carstva, kralj Ugarske i Češke i nadvojvoda Austrije – Karlo VI.

Nastala na talasu habzburških kontra-osmanskih osvajanja od kraja 17. veka, formirana je 1718. godine zahvaljujući pregalništvu bečke ratne mašinerije i srpskih dobrovoljaca koji su Tursku doveli pred svršen čin Požarevačkim mirom. Tada su se dolinom Morave ponovo začula zvona naših crkava, posle više od 250 godina tišine.

U prvih par godina, novostvorena Kraljevina Srbija imala je vojnu upravu na čelu sa grofom Odvijerom, a od 1720. i građansku Administraciju Srbije koja je bila lično carevo vlasništvo.

Na čelu nje je bio guverner koji se zvanično zvao predsednik administracije i koji je imao dva savetnika, jednog građanina i jednog vojnika. Ulogu guvernera prvo je igrao feldmaršal Karlo Aleksandar, princ od Virtemberga, da bi ga 1733. zamenio grof general fon Šmetau, koga je tri godine kasnije zamenio feldmaršal grof de Valis.

Administrativna i sudska vlast su bile u vojnim rukama, koja je bila potčinjena Dvorskom ratnom veću, dok se finansijama bavila komora potčinjena Dvorskom komorskom veću. Premda je administracija dosta zavisila od odobrenja dvora, ponekad ih je i samo obaveštavala o već donesenim gotovim odlukama.

Srbija je bila podeljena na 15 distrikata, odnosno okruga, provizorata, kojim je upravljalo 11 provizora. Pojedini provizori su vladali dvama distriktima. Distrikti su se delili na knežine, a knežine na sela. Provizor, zadužen sa administrativnu, sudsku, policijsku i finansijsku vlast, vladao je uz pomoć župana kao prvog pomoćnika i zamenika, i dva do tri ibrajtera.

Knežinama su vladali oborknezovi, a selima knezovi. Premda su i jedni i drugi zadržani iz turskih vremena, poreklo prefiksa “obor” verovatno je nemačko i dolazi od reči “ober”, što znači “nad”, “iznad”. Premda je jedna trećina sela u Srbiji pusta, ostala plaćaju porez na zemljište komori, s obzirom da je Beč jedini feudalac u zemlji.

Osim “komorskih”, postojala su i “hajdučka” sela. Naime, u pitanju su sela razasuta uz granicu i glavne puteve kojih je po distriktima bio neravnomeran broj, od samo dva do čak 15. Ona su imala povlastice, ali im je zadatak bio da čuvaju granicu, putnike i skoroteče, odnosno poštare.

Beograd je podeljen na srpsku i nemačku opštinu. Srbi imaju svoj zbor uglednika i opštinski odbor sa knezom, odnosno birovom, koji je ujedno i sudija.

Sedište vojske je, logično, bilo u Beogradu, gde su bili smešteni grenadiri i pešadija, uz tri konjičke divizije u Šapcu, Valjevu, Rudniku i Jagodini. Srpska milicija je bila organizovana u petnaest kapetanata, na čelu sa oberkapetanom Vukom Isakovićem, glavni protagonistom glasovitog romana Miloša Crnjanskog, “Seobe”.

Kraljevina Srbija je propala Beogradskim mirom iz 1739. godine, kada su Otomani ratom uspeli da povrate sve izgubljene teritorije južno od Save i Dunava, kao i Malu Vlašku. Srbe je opet pogodilo razaranje, ubijanje i proterivanje. Iza Austrijanaca nam je ostala obnovljena Beogradska tvrđava, kapija Princa Eugena na Donjem Kalemegdanu, ali i najstarija zgrada u Beogradu koja se nalazi na samom početku Dušanove ulice na Dorćolu.

Za vreme Kočine krajine 1788. godine dolazi do kratkotrajne obnove vlasti Austrije na našoj grudi, ali se ona gasi tri godine docnije. Sledeći put Habzburgovci će pokušati da ovladaju dolinom Morave 1914. Četiri godine kasnije Srbi će ih zbog toga uništiti, i prekinuti njihovo osam vekova dugo gospodarenje Srednjom Evropom.

Napomena: Mit o 500 godina dugom ropstvu pod Turcima već je počeo da se ruši, silinom proste matematike, te sada veliki broj ljudi shvata da je ropstvo trajalo 350 godina. Iako veliki deo Moravske Srbije – koja je kasnije postala ustanička pod Karađorđem i Milošem – poput istočne Srbije koja je bila pripojena Temišvarskom banatu te zapadne i južne koja su ostale u Turskoj, nije bio u okviru ove države, ova 21 godina poluautonomije pod Bečom dodatno smanjuje tu cifru.