Jugoslovenske tajne službe često su sarađivale čak i sa ozloglašenim teroristima

Terorista odgovoran za smrt više od trista ljudi u 20 zemalja imao je osamdesetih bazu u Beogradu i tu se obračunavao sa protivnicima

Neka dokumenta iz arhive CIA s kojih je skinuta oznaka tajnosti bave se podrškom Jugoslavije oslobodilačkim pokretima malih naroda u svetu, a u sklopu toga i odnosom prema međunarodnim terorističkim organizacijama. Posebnu pažnju 1986. analitičari CIA i njeni operativci na terenu posvetili su pomoći koju Tito i Jugoslavija pružaju palestinskom lideru Jaseru Arafatu i njegovoj Palestinskoj organizaciji (PLO).

Protiv kolonijalizma

Kao jedna od vodećih članica Pokreta nesvrstanih, Jugoslavija se smatrala obaveznom da pomaže nacionalne pokrete koji su se borili za nezavisnost protiv kolonijalnih sila. Agenti CIA evidentirali su kontakte Titovog režima s južnoafričkom organizacijom SWAPO (Jugozapadna afrička narodna organizacija) iz Namibije, zatim ANC (Afrički nacionalni kongres) Nelsona Mandele i PAC (Panafrički kongres). Ali to nije bilo ništa u poređenju s vezama s palestinskim PLO.

Sedamdesetih godina otvoreno je Predstavništvo PLO u Beogradu, koje je služilo kao obaveštajni i regrutni centar u Evropi. Preko njega su simpatizeri PLO dolazili u SFRJ na studije, ali i na vojnu, diverzantsku i obaveštajnu obuku, a iz Jugoslavije su mladi odlazili da se kao dobrovoljci bore u Arafatovoj armiji. Prema procenama, hiljadu Jugoslovena borilo se u redovima PLO.

Nije, međutim, sve prolazilo bez problema. U aprilu 1980. Abu Nidal, terorista koji se otcepio od Jasera Arafata, pokušao je u Beogradu da ubije Arafatovog zamenika Abu Ijada. Iako su sve obaveštajne službe znale o čemu je reč, događaj je skriven od jugoslovenske javnosti.

Nezavisni autori su Abu Ijada, čestog gosta Beograda, nazivali psihopatom. Pošto se odvojio od PLO jer je Jasera Arafata smatrao „nedovoljno odlučnim“ i odbacivao sve pregovore koji bi doveli do mirnog rešenja na Bliskom istoku, izvršio je niz napada u dvadesetak zemalja, u kojima je poginulo 300 ljudi. Glavna meta su mu bili Arafatovi saradnici, ali se specijalizovao za napade na avione i aerodrome. Najspektakularnije akcije Abu Nidalove grupe bile su pokušaj otmice „Pan Amovog“ aviona u Karačiju 1986, kad je poginulo 22 ljudi, napad na sinagogu u Istanbulu iste godine, kada je stradalo dvadesetak osoba, i istovremeni napadi na šaltere za prodaju avio-karata izraelske kompanije „El Al Ala“ na aerodromima u Beču i Rimu.
7-prica-o-sfrj-i-svetskom-terorizmu-abu-nidal.jpg
Foto: Profimedia

Prećutni dogovor

Od 1980. do 1985. godine Beograd je bio glavna baza Abu Nidala. Zauzvrat, na teritoriji Jugoslavije nisu vršeni teroristički napadi, a može se verovati i da je Abu Nidal ponekad „odradio“ nešto i za nas: dojavio važnu informaciju, sabotirao neku akciju ustaške, četničke ili albanske emigracije, ili uklonio nekoga ko je smetao Jugoslaviji.

U leto 2002. godine pronađen je mrtav u svojoj kući u Bagdadu. Prema zvaničnim izvorima, izvršio je samoubistvo, ali se sumnja da su ga ubili agenti Sadama Huseina.

TAJNO NA OPERACIJU SRCA

Tokom boravka u Beogradu Abu Nidal imao je infarkt. Posle toga, Služba državne bezbednosti organizovala je da ovaj ozloglašeni terorista pod lažnim imenom otputuje u Hjuston, gde ga je, opet u našoj režiji, operisao čuveni Majkl Debejki.


sutra 7 priča o SFRJ i svetskom terorizmu, Abu Nidal

Momčilo Petrović