7 PRIČA O NOVIM POJAVAMA: Kako su kod nas stigli narkotici, PVO, semafor, reklame, sijalica, film
Razvoj reklama u Jugoslaviji: Put u potrošačko društvo
Prvi frižider nalik na savremene izmišljen je u SAD 1918, a već naredne godine osnovana je kompanija „Frižider“ („Frigidaire“) za proizvodnju ovih kućnih aparata. Kao što su zbog fabrike „Žilet“ svi nožići za brijanje poneli to ime, a sve paste za zube prozvane po kompaniji „Kalodont“, ubrzo se za sve hladnjake uobičajilo ime „frižider“.
Ajskasne
I samo 13 godina kasnije „frižideri“ su stigli i na jugoslovensko tržište. Vitrine radnji i oglasni stubovi izlepljeni su plakatima zagrebačke „Jugotehne“, ekskluzivnog distributera.
Do tada, u upotrebi su bile „ajskasne“ - posebno konstruisani ormani, preteče današnjih frižidera. Osnovu njihove konstrukcije činile su limene kutije sa dvostrukim zidovima. Spolja su bile izolovane plutom, a onda oblagane drvetom - i zbog izolacije i zbog estetike, jer im je mesto bilo u kuhinji. „Ajskasne“ (iskrivljen izgovor nemačkog „ormani za led“) „radili“ su tako što su u prostor između limenih zidova ubacivane ledene table. Postepeno su se topile, hladeći unutrašnjost „ajskasne“. Led su prodavale i na kućnu adresu dopremale „ledadžije“, a dovožen je sa planina, gde je čuvan u senovitim pećinama...
Prvi ormani za hlađenje hrane pojavili u Beogradu krajem 19. veka. Prvo su ih proizvodila „Braća Goldner“ iz Subotice, a pred Prvi svetski rat „proizvodnju je osvojila“ radionica Đorđa Cvetkovića u Beogradu.
Ništa manje star, ni manje važan, nije bio ni problem zaštite od polno prenosivih bolesti i neželjenog potomstva.
Prvi kondomi nacrtani su na zidovima pećina pre 13.000 godina i od tada je neprestano rađeno na njihovom usavršavanju. Stari Egipćani krpama su omotavali polni organ tokom odnosa, pre šesto godina kondomi u Kini pravljeni su od jagnjećih creva ili nauljenog svilenog papira, a u Evropi sto godina kasnije preporučivano je nošenje zaštitne lanene tkanine impregnirane hemikalijama.
Pre 400 godina uobičajila se upotreba kondoma od životinjskih creva, a u 18. veku u Engleskoj već su mogli da se kupe u pabovima i na pijacama. Izumitelj pneumatika Čarls Gudjir 1855. napravio je prve gumene kondome (istina, bili su malo kruti - debljine dva milimetra). Mnoge kompanije su ubrzo učinile isto, a u upotrebu je ušao izraz „gumica“. Uoči Prvog svetskog rata u Nemačkoj je nizom patenata usavršena proizvodnja, a dvadesetih godina prošlog veka proizvođači su uložili znatna sredstva u reklamne kampanje, smišljajući privlačna pakovanja i zanimljive nazive. Prodaja kondoma u svetu udvostručila se u ovoj deceniji.
Drugi svetski rat je već buktao u Evropi kada je 1940. godine Politika među prvima u Srbiji objavila reklamu za kondom - „amerikanski gumeni specijalitet“ za suzbijanje polnih bolesti, pa potrošači nisu znali da li se to pije ili maže! - ali sa uputstvom da se OK čita kao „o-ke“.
IMENA RAZNA...
Naziv kondom potiče od latinske reči „condus“, što u slobodnom prevodu znači - spremište. Drugi naziv - prezervativ, nastao je od latinske reči „praeservare“ - unapred čuvati. U Srbiji se još koristi i izraz „kurton“, najverovatnije zbog sličnosti sa francuskom rečju „coton“ - pamučno platno, koje se ranije koristilo u te svrhe.
"INTERES ZA VRAĆANJE U SRBIJU SVE VEĆI" Predsednik Vučić: Oko Božića plan za povratak ljudi iz dijaspore