CRVENO SLOVO U KALENDARU: Danas je Petrovdan

Srpska pravoslavna crkva i njeni vernici danas obeležavaju Petrovdan, praznik posvećen svetim apostolima Petru i Pavlu.

Sveti apostoli Petar i Pavle se u hrišćanstvu smatraju prvim propovednicima i učiteljima novozavetne vere. Prema predanju, sveti apostoli Petar i Pavle zaslužni su za krštenje prvih vernika i njihovo prevođenje u hrišćanstvo.

Sveti apostol Petar se pominje kao jedan od najodanijih Hristovih sledbenika, a reči: "Ti si Hristos, Sin Boga živoga", zapisane u Jevanđeljima, izraz su njegove tvrde vere u hrišćansko spasenje pa se do danas ponavljaju u hrišćanskim molitvama.

Predanje kaže da je sveti apostol Petar, nepismeni i prostodušni ribar Simon iz Vitaide, prvi od učenika koji je izrazio nepokolebljivu veru u Hrista i njegovu misiju.

Sveti apostol Petar je kao episkop propovedao u Palestini, Siriji, Maloj Aziji i Antiohiji, gde su stvorena prva uporišta nove vere, a smatra se piscem dve poslanice u crkvi poznate kao - Saborne Petrove poslanice koje su pridružene Novom zavetu.

U crkvi svetog Petra i Pavla u Rimu čuvaju se verige Svetog Petra kao znamenje snage svetitelja u koje ga je okovao car Irod, progonitelj hrišćana, a koje su, prema predanju, same spale sa ruku i nogu svetitelja na pojavu anđela Božjeg.

Sveti apostol Pavle rodom je iz Tarsa i bio je najpre farisej Savle i veliki progonitelj hrišćana.

Predanje kaže da je oko deset godina bio mlađi od Hrista. Poverovao je u njegovu propoved i postao jedan od navećih propovednika i teologa prve hrišćanske crkve. Oba svetitelja pogubio je u Rimu car Neron, veliki progonitelj hrišćana.

Po carevoj naredbi, Petar je trebalo da bude raspet na krstu, ali je on smatrao da je nedostojan da bude pogubljen kao njegov učitelj pa je tražio da bude raspet s glavom nadole. Postoji verovanje da je njegova isceliteljska snaga bila toliko jaka da su od teških bolesti bili izlečeni i oni preko kojih samo pređe njegova senka. Pavla, koji je bio rimski državljanin, nisu razapeli, ali mu je odrubljena glava istog dana kada je raspet Petar.

Običaji širom Srbije

Na Petrovdan su česti sabori, a običaj je da se pale lile, velike vatre koje se prave od mlade kore divlje trešnje ili breze. Deca pripreme savijenu brezovu koru u koju naguraju slamu, zapale je i obilaze torove i kolibe. Paljenje vatre i lila simbolizuje vreme kada su carevi progonili i mučili hrišćane, vezujući ih za drvene stubove, natapajući ih smolom i paleći ih.

Nekada je narod rano ujutro na ovaj dan stoku prskao vodom da bi bila zdrava, a čobani su pleli vence i stavljali ih stoci na rogove.

Na Petrovdan se ništa ne radi u polju, naročito se ne uprežu konji u kola.

Opšti je običaj kod Srba u Vojvodini da se do Petrovdana nisu smele seći jabuke nožem, niti se smelo jabukama loptati, ili pak udarati jednu o drugu jabuku, jer se verovalo, da će ako se to čini, padati krupan grad i uništiti useve.

U nekim selima južnog Banata na Petrovdan ujutru raznose jabuke prvim susedima za dušu umrlih, a ponegde se jabuke odnose u crkvu na osveštenje.

Opšti je običaj da se za Petrovdan mese kolači sa jabukama koji se zovu “petrovača”.

(Kurir.rs/Foto: SPC)