EVAKUACIJA SRBA IZ ALBANIJE 1916: Srpsku vojsku spasle lađe italijanske

Oko 250.000 srpskih vojnika, ranjenika i srpskih izbeglica iz Albanske golgote u Velikom ratu 1916. godine spasli su italijanski mornari koji su ih svojim ratnim - vojnim, ali i ribarskim brodovima prebacili na italijansku obalu Jadranskog mora, dok su na Krf saveznici direktno prebacili samo mali broj, tvrdi dr Radmila Mila Mihajlović, srpska novinarka zaposlena na TV RAI, koja je otkrila jedinu arhivsku građu o tom događaju, trominutni film i fotografije akcije spasavanja.

- Stotinu godina se verovalo da su srpsku vojsku spasli saveznici prebacivanjem na Krf i pričalo se o spasonosnoj lađi francuskoj, a cela priča je istorijski falsifikat koji je izgrađen na političkim osnovama posle Prvog svetskog rata. Italijani su se 3. decembra 1915. sreli sa srpskom vojskom, koja je bila u Fijeriju u Albaniji. Svakodnevno je umiralo po 100 Srba, a bez uputstva saveznika, Italijanima su bile vezane ruke i mogli su samo da sede i gledaju, pa su vršili pritisak na svoju vladu da nešto preduzme. Komandantu rezervnih trupa srpske vojske, pukovniku Ristiću, 5. januara 1916. stigao je telegram od generala Bertotija, komandanta italijanskih snaga u Albaniji, u kom ga obaveštava da je Italija naredila da se momentalno krene u spasavanje srpskih regruta i u kom ga moli da pomogne da se trupe što pre prebace do Valone i odatle u Italiju. Do 18. januara 1916. sve rezervne trupe, svi regruti srpske vojske i civili, više od 200.000 njih, iz Albanije je prebačeno u Italiju, a posle njih je počelo prebacivanja i regularne vojske u Bari i druga italijanska mesta na jadranskoj obali - tvrdi Mihajlovićeva i dodaje da su saveznički brodovi stigli u Albaniju tek početkom februara, kada je tamo ostao samo mali broj srpske vojske.

Trominutni film i fotografije prikazane su u sredu uveče u Muzeju PTT u Beogradu, a tom prilikom Mihajlovićeva je održala predavanje o spasavanju srpske vojske u Velikom ratu.

- Ispravljena je istorijska nepravda prema Italiji. Suočavamo se s falsifikovanom istorijom, jer se posle Prvog svetskog rata i specifičnih istorijskih okolnosti u Kraljevini Jugoslaviji moralo izmisliti ko nas je spasao. Kreirano je da je francuska lađa spasla srpsku vojsku, a Italijane niko ne pominje - ističe Mihajlovićeva, koja je pokrenula inicijativu da se u znak zahvalnosti Italiji do kraja godine izda serija poštanskih maraka s fotografijama akcije spasavanja srpske vojske.

Kurir.rs / Slavica Tomčić

Foto: NJEGOVIC DRNDAK JOVAN