OVAJ ČOVEK JE NA DANAŠNJI DAN POSLAO TELEGRAM TITU DA JE DRUGI SVETSKI RAT ZAVRŠEN! Broz nije u njega imao mnogo poverenja (FOTO)

Kosta Nađ, partizanski komandant, general JNA i narodni heroj Jugoslavije rođen je na 13. maja 1911. godine. Bio je učesnik Španskog građanskog rata i Narodnooslobodilačke borbe, general-armije JNA, junak socijalističkog rada i narodni heroj Jugoslavije.

Ali za početak, više o biografiji čoveka koji je ostavio veliki pečat u našoj istoriji.

Rođen je 13. maja 1911. godine u Petrovaradinu. Imao je dva brata, Karla i Oskara. Osnovnu školu i nižu gimnaziju (danas viši razredi osnovne škole) završio je u Petrovaradinu. A 1926. godine počeo je da uči zanat u avio-industriji Ikarus. Zbog očevog lošeg materijalnog stanja, porodica je 1929. godine morala da se preseli iz Petrovaradina u Zagreb, gde su ubrzo umrli Kostini roditelji, Stjepan i Ana, piše Wikipedia.

Kosta je kasnije upisao Vojnu pešadijsku podoficirsku školu u Bileći. Kada je završio, 1931. godine, kao najbolji u klasi, imao je pravo izbora garnizona u kojem je želeo da službuje. Izabrao je i zadržan je u Bileći da obučava nove pitomce Školi rezervnih oficira. Tu je počeo da se zanima za marksističku literaturu i radnički pokret. Kada je vojna policija otkrila da podoficir Kosta Nađ poseduje marksističke knjige, 1932. godine, uhapšen je i odveden najpre u Nikšić, a potom u Sarajevo, gde je 1933. godine osuđen na dve godine robije. Pošto je uspeo da pobegne iz Sarajeva, otišao je u Zagreb, gde je živeo ilegalno.

Pošto su Kostina braća bili članovi Komunističke partije Jugoslavije (KPJ), i on se priključio partijskom radu, najpre u ilegalnoj štampariji Pokrajinskog komiteta KPJ za Hrvatsku, koja se nalazila u podrumu kuće u kojoj je stanovao, a potom je sarađivao i u organizaciji „Prijatelji slobode“.

Španski građanski rat

Odmah po izbijanju Španskog građanskog rata, u proleće 1936. godine, Kosta se prijavio dr Pavlu Gregoriću, koji je organizovao slanje jugoslovenskih dobrovoljaca u Španiju. Posle nekoliko neuspelih pokušaja, uspeo je tek januara 1937. godine da ilegalno pređe granicu. Na putu do Španije, bio je zatvaran u Austriji, Švajcarskoj i Francuskoj, ali je uspeo da pređe Pirineje i 8. marta 1937. godine se prijavio u prihvatni logor dobrovoljaca u Fignerasu.

U Internacionalnim brigadama Kosta Nađ bio je vodnik, komandir čete i komandant Balkanskog bataljona. Krajem januara 1939. godine, štiteći odstupnicu hiljadama španskih izbeglica, primio je komandu jedne od dve poslednje brigade, koje su se povlačile preko Pirineja na sever. U borbama kod Bruneta i na Ebru bio je četiri puta ranjen. Dobio je čin kapetana Španske republikanske armije i odlikovan španskim republikanskim Ordenom oslobođenja, a 1937. godine primljen je u KPJ.

Pošto je Kraljevina Jugoslavija zabranila jugoslovenskim dobrovoljcima povratak u zemlju. Kosta je s nekoliko stotina Jugoslovena od februara 1939. do maja 1941. godine bio u francuskim logorima — Sen Siprijen, Girs i Verne. U maju 1941. godine s ostalim drugovima odlazi iz logora u Nemačku u radni logor Desau. To je učinjeno po preporuci rukovodstva KPJ, kako bi lakše uspeli da se prebace u okupiranu Jugoslaviju.

Narodnooslobodilačka borba

Kosta je s prvom grupom „Španaca“ stigao u Zagreb 16. jula 1941. godine. Rade Končar i Vlado Popović su ga tu zadržali do 5. avgusta, kada je poslat u Karlovac, da pomogne Operativnom rukovodstvu u organizovanju ustanka. U avgustu je delovao u Topuskom, Velikoj Kladuši, vrginmoščanskim selima i Drežnici. Zajedno sa Vladom Popovićem i vojnim rukovodiocima Korduna, učestvovao je 5. septembra na vojno-političkom savetovanju s ličkim rukovodstvom ustanka u Krbavicu.

Od 9. septembra do kraja oktobra, Kosta je po nalogu Glavnog štaba NOPO Jugoslavije, delovao u Bosanskoj krajini. Na savetovanju u Stolicama imenovan je za člana Glavnog štaba NOPO Bosne i Hercegovine. Od 6. novembra 1941. do 9. februara 1942. godine komandovao je romanijskim, jahorinskim i drugim jedinicama u istočnoj Bosni.

Kada je Vrhovni komandant NOP i DVJ Josip Broz Tito reorganizovao rukovodstvo partizanskih jedinica Bosne i Hercegovine, početkom februara 1942. godine Kosti Nađu je poverena komanda nad svim jedinicama zapadne Bosne (od reke Bosne do Une). Od 23. februara do kraja jula, kada je u zapadnu Bosnu prodrla grupa proleterskih brigada s Vrhovnim štabom, jedinice pod Kostinom komandom (oko 14.000 boraca) stvorile su ogromnu slobodnu teritoriju povezanu sa Dalmacijom, Likom, Banijom i Slavonijom.

Tokom 1942. godine partizanske jedinice, pod komandom Koste Nađa, oslobodile su: Prijedor, Krupu, Dobrljin, Ključ, Drvar, Bosanski Petrovac, Mrkonjić Grad, Jajce i dr. Od 2. do 4. novembra Kosta je rukovodio dotad najvećom operacijom u Narodnooslobodilačkom ratu — bitkom za Bihać. Njegova taktika osvajanja utvrđenih gradova, po sistemu klinova, iznenađivala je i zbunjivala neprijatelja. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito je 6. novembra Kostinim jedinicama uputio priznanje i pohvalu za „junačko držanje pri oslobođenju Bihaća“.

U novembru 1942. godine, kada je osnovana Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije i obrazovan Prvi bosanski narodnooslobodilački korpus, Kosta je postavljen za njegovog komandanta. Vrhovni komandant Josip Broz Tito je 1. maja 1943. godine svojim najvišim komandantima dodelio oficirske činove — Kosta Nađ, Peko Dapčević i Koča Popović su tada postali pukovnici, a nekoliko meseci kasnije generali. Depeša o unapređenju Kostu je zatekla na putu za istočnu Bosnu.

Osnovni zadatak divizija kojima je od jeseni 1943. godine komandovao Kosta Nađ, bio je osiguranje planiranog prodora NOVJ na istok, u Srbiju. To je bilo moguće ostvariti tek 1944. godine, kada počinje prva faza završnih operacija za oslobođenje Jugoslavije. Početkom 1944. godine postavljen je za komandanta Glavnog štaba NOV i PO Vojvodine.

U jesen 1944. godine, i tokom zime 1944/45. godine, Kostine jedinice, koje su (1. januara prerasle u Treću armiju JA) forsirale su Dunav i Dravu, tzv. Sremski front, potpuno oslobodile Vojvodinu, Baranju i deo Slavonije. U završnim operacijama, Treća armija je tri puta pohvaljena, za borbe kod Batine, za brzi prodor uz Dravu, preko Slavonije i Podravine u Štajersku i 15. maja za slamanje neprijateljski jedinica između Celovca, Celja i Maribora.

Posleratna karijera i odlikovanja

Posle oslobođenja Jugoslavije, obavljao je niz odgovornih dužnosti u Jugoslovenskoj narodnoj armiji (JNA) — bio je načelnik Personalne uprave JNA, pomoćnik Saveznog sekretara za narodnu odbranu SFRJ i dr. Penzionisan je 1976. godine u činu generala-armije JNA.

U više saziva je bio poslanik Savezne skupštine, a od Sedmog kongresa SKJ, četiri puta je biran u Centralni komitet Saveza komunista Jugoslavije. Od 1974. do 1981. bio je predsednik Saveznog odbora SUBNOR-a Jugoslavije, a od 1981. do smrti član Saveta federacije.

Preminuo je 19. novembra 1986. godine u Beogradu.

Sahranjen je, zajedno sa suprugom Dušankom (1923—1998), u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu.

Njihov sin Branko Nađ (1947—2017) bio je višestruki prvak Jugoslavije u automobilizmu.

Inače, zanimljiva je priča o Kosti Nađu da je upravo on javio da je rat zavšen.

Naime, nakon završetka ovih borbi Kosta Nađ je poslao Titu lakonski telegram: "Druže Tito, rat je završen".

I zaista, bila je to objava definitivnog kraja Drugog svetskog rata na evropskom kontinentu.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i više drugih visokih jugoslovenskih odlikovanja. Odlikovan je:

- Ordenom slobode

- Ordenom junaka socijalističkog rada,

- Ordenom ratne zastave,

- Ordenom partizanske zvezde sa zlatnim vencem (dvaput),

- Ordenom zasluga za narod sa zlatnom zvezdom,

- Ordenom bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem,

- Ordenom narodne armije sa lovorovim vencem (dvaput),

- Ordenom za vojne zasluge sa velikom zvezdom,

- Ordenom za hrabrost.

Ordenom narodnog heroja odlikovan je 20. decembra 1951. godine.

Kurir.rs / S. T.