BESTIJALNI RATNI ZLOČINI U MAČVI: Arčibald Rajs sve dokumentovao, nivo zverstva kojim su civili u Srbiji ubijani je neopisiv! FOTO

Uz svaku od minijatura, a biće ih ukupno 60 u produkciji "Zastava filma", na sajtu ministartva se može pročitati i propratni tekst, poput ovog koji je sročio dr Aleksandar Životić, redovni profesor na Filozofskom fakultetu u Beogradu.

Kako navodi, dugogodišnja propaganda koja je protiv Kraljevine Srbije i srpskog naroda intenzivno vođena u Austrougarskoj, kao i sam karakter vojnog pohoda na Srbiju označen kao "kaznene ekspedicije", uticali su na bestijalnost i razmere ratnih zločina. Zločini su počinjeni već u prvim danima rata, neposredno po ulasku austrougarskih trupa u Srbiju sredinom avgusta 1914. godine.

Civilno stanovništvo ubijano je na svim pravcima na kojima su dejstvovale austrougarske snage. U Mačvi su to činile jedinice uglavnom popunjene Mađarima, dok su u Podrinju užasne zločine počinile jedinice s prostora Hrvatske. Stanovništvo je obično ubijano u grupama, tako što bi veća ili manja grupa bila vezana zajedno, a potom premlaćivana kundacima i bajonetima.

Zabeleženo je i više slučajeva zatvaranja grupa ljudi u škole i kuće, koje su zatim paljene. Tako je bilo u selu Prnjavor - simbolu strdanja srpskog stanovništva u Mačvi, Jadru i Pocerini.

Među žrtvama je bilo staraca od gotovo 90 godina i dece mlađe od godinu dana. U gotovo svim mestima zabeleženi su slučajevi silovanja. Postoje svedočenja i da su žene silovane u porti Saborne crkve u Šapcu.

Prilikom povlačenja austrougarske vojne snage odvodile su sa sobom civilno stanovništvo u logore. Odvodili su prvenstveno mušku omladinu, da bi kralj Petar u bliskoj budućnosti ostao bez vojnika. U početku su odvođeni samo mladići, ali se ubrzo činilo i sa starcima, ženama, devojkama, pa i decom.

Zarobljeni srpski trećepozivci koji su ratovali u svom narodnom odelu streljani su na licu mesta jer su označeni kao pripadnici četničkih snaga. Srpske vlasti na terenu nisu bile u stanju da utvrde precizne razmere austrougarskih zločina budući da je ubrzo posle slamanja prve usledila i druga austrougarska ofanziva. Nije bilo dovoljno vremena za ozbiljniju istragu, a austrougarske snage uspele su i da unište mnoge tragove zločina prilikom brzog povlačenja iz Srbije nakon poraza na Ceru.

Bestijalnost počinjenih zločina primorala je srpsku vladu da se obrati nezavisnim ekspertima i diplomatskim predstavnicima neutralnih zemalja kako bi međunarodnu javnost obavestila o razmerama zločina koje su austrougarske snage počinile na srpskoj teritoriji. Sačinjen je obiman i dokumentovan izveštaj Ministarstva spoljnih poslova, koji je poslat uglednom kriminologu Arčibaldu Rajsu.

Po dolasku u Srbiju Rajs je tri meseca sakupljao svedočanstva i druge dokaze, načinivši brojne fotografije, i 1915. godine informisao svetsku javnost o počinjenim zločinima. Utvrđeno je da je stradalo najmanje 1.300 ljudi, dok je nestalo 562, od kojih 87 dece mlađe od 10 godina, dok je 20 dece nestalo.

Kurir.rs

Bonus video: