Ko je zaista oslobodio Beograd? Momčilo Petrović otkriva istinu o ulozi partizana, Crvene armije i četnika u oktobru 1944!

Jeseni 1944. godine, nakon više od tri godine pod okupacijom, Beograd je konačno oslobođen. Ovaj istorijski trenutak, rezultat zajedničkih napora Crvene armije i Narodno-oslobodilačke vojske Jugoslavije, zabeležen je kao ključna tačka u borbi protiv nemačkog okupatora.

- Nakon što su jugoslovenski partizani i Crvena armija oslobodili Beograd, sovjetske snage su odmah nastavile svoj proboj prema severu, prelazeći Dunav kod Apatina i ulazeći u Mađarskuč. Ova operacija je primorala Nemce da povuku deo svojih snaga sa Zapadnog fronta, olakšavajući saveznicima borbe u Italiji i na zapadu Evrope. U svakom ratu, bitke su povezane, a oslobađanje Beograda imalo je globalne posledice - rekao je Petrović.

Jedna od najzanimljivijih tema koje je Petrović dotakao jeste trvenje unutar jugoslovenskih partizana, posebno kada je u pitanju ko će preuzeti ključnu ulogu u oslobađanju Beograda.

- Iako je Koča Popović, general Narodno-oslobodilačke vojske, bio na čelu glavnog štaba za Srbiju i očekivalo se da upravo on uđe u Beograd kao oslobodilac, Tito je odlučio da tu čast pripadne Peku Dapčeviću - istakao je Petrović.

- Peko Dapčević je bio Crnogorac, i to je kasnije postalo predmet raznih pesama u njegovom zavičaju, poput: 'Crna Gora Peka rodi da Beograd oslobodi'. To su bili simbolični trenuci, ali su takođe pokazivali da je unutar partizanskih snaga bilo tenzija oko toga ko će dobiti priznanje za ovako važan podvig.

Petrović je posebno naglasio značaj borbe protiv istorijske revizije koja se sve češće pojavljuje.

- U poslednje vreme primećujemo pokušaje da se uloga četnika u oslobađanju Beograda preuveliča, dok se značaj Crvene armije i partizana umanjuje. Četnici su u pojedinim slučajevima čak pokušavali da se prikažu kao oslobodioci, što nije istina - upozorava Petrović.

- Postoji zanimljiv primer iz Kruševca, gde su četnici, do 13. oktobra 1944. godine, sarađivali sa nemačkim okupatorom, braneći grad od partizana. Međutim, kada su se Nemci povukli 14. oktobra, četnici su ostali i dočekali Crvenu armiju tvrdeći da su 'oslobodioci' - dodao je Petrović.

Govoreći o značaju oslobađanja Beograda, Petrović je posebno istakao simboliku tog događaja.

- Beograd je bio glavni grad jedne velike države. Njegovo oslobađanje imalo je ogromnu simboličnu vrednost, posebno nakon više od tri godine okupacije. Arhivski snimci pokazuju kako su se ljudi veselili na ulicama, slavili slobodu i pobedu nad okupatorom. To je bio trenutak radosti, ne samo za Beograd već i za ceo region. 

Uloga Crvene armije - realnost i mitovi

- Bez Crvene armije, Beograd ne bi bio oslobođen. Partizani su imali snage, ali nisu imali potrebnu vojnu opremu, poput tenkova i avijacije, koju su doneli sovjetski saveznici. Crvena armija je bila prekaljena u višegodišnjim borbama na istočnom frontu i njihova uloga u ovoj operaciji je neosporna - rekao je Petrović. 

Petrović je podelio i neke zanimljive anegdote koje oslikavaju duh sovjetske vojske.

- Jedan od očevidaca je opisao ruske vojnike kao neuredne, iscrpljene, ali ono što ga je najviše impresioniralo jeste činjenica da im je oružje bilo u savršenom stanju. Oružje im je sijalo, što je pokazivalo njihovu disciplinu i posvećenost.

Jedna od najzanimljivijih priča, prema Petroviću, jeste susret jednog sovjetskog vojnika koji je, izgubivši kontakt sa svojom jedinicom, pitao lokalnog čoveka: 'Gde je put za Berlin?'.

- Iako je bio sam, usamljen u nepoznatoj zemlji, znao je da je njegov cilj Berlin i bio je siguran da će tamo pronaći svoje saborce - ispričao je Petrović.

Zabranjeno preuzimanje dela ili čitavog teksta i/ili foto/videa, bez navođenja i linkovanja izvora i autora, a u skladu sa odredbama WMG uslova korišćenja i Zakonom o javnom informisanju i medijima.

Kurir televizija je dostupna na kanalu broj 109 za korisnike MTS Iris TV, na kanalu 9 za korisnike m:SAT TV, Supernova i Yettel Hipernet TV, na kanalu 108 za korisnike BeotelNet, na kanalu 8 za korisnike Orion telekoma i na kanalu broj 112 za korisnike Sat-trakt na teritoriji Srbije, u okviru platforme M:tel u Crnoj Gori i Bosni i Hercegovini i MTEL Global u dijaspori, kao i na aplikaciji Arena Cloud.

Kurir.rs