U Srbiji je prošle godine, prema procenama Republičkog zavoda za statistiku (RZS), živelo 6.899.126 ljudi, što je za čak 600.905 stanovnika manje nego 2002. godine, kada nas je bilo oko 7,5 miliona! Ovo znači da je naša zemlja za manje od dve decenije izgubila gotovo deset odsto stanovništva i da je nastavljen zabrinjavajući trend depopulacije!

Ove procene, koje je uradio RZS, zasnovane su na rezultatima statistike prirodnog kretanja i unutrašnjih migracija stanovništva, a sami brojevi na uznemiravajući način pokazuju koliki problem naša zemlja ima sa prirodnim priraštajem i sa kontinuirano rastućim udelom starih u ukupnom stanovništvu. Naime, u 2020. godini, prema ovim podacima, čak petina stanovništva imala je 65 i više godina (21,1 odsto), dok je mlađih od 15 godina bilo svega 14,3 odsto. Stopa rasta stanovništva u odnosu na 2019. godinu je negativna i iznosi - 6,7 promila.

- Posmatrano na nivou oblasti, u Zaječarskoj oblasti zabeležen je najveći udeo starih od 65 i više godina (28,9 odsto) i istovremeno najmanji udeo stanovništva mlađeg od 15 godina (11,2 odsto). S druge strane, najmanji udeo starih od 65 i više godina je u Pčinjskoj oblasti (16 odsto), ali je najveći udeo mlađih od 15 godina najpre u Raškoj oblasti (17,8 odsto), a potom u Južnobačkoj (15,6 odsto) i Beogradskoj oblasti (15,2 odsto) - saopštili su u RZS i istakli da broj stanovnika Srbije u periodu od 2002. do 2020. kontinuirano opada.

Na regionalnom nivou, kako navode, jedino beogradski region beleži rast broja stanovnika, dok je najizraženiji pad u regionu južne i istočne Srbije. Osim promene u ukupnom broju stanovnika, evidentna je i promena u starosno-polnoj strukturi stanovništva. Posmatrano po polu, u Srbiji živi nešto više žena od muškaraca - 51,3 odsto u odnosu na 48,7 odsto.

- U 2002, kod oba pola, najzastupljenija je populacija starosne dobi 45-49 godina, dok je 2020. u ukupnoj populaciji najveći udeo muškaraca starih 40-44 godina i žena starih 65-69 godina - naveli su u RZS.

Mladi se sele u Beograd i Vojvodinu

Za godinu dana 110.000 osoba promenilo prebivalište

RZS je saopštio i da se tokom prošle godine u Beograd doselilo 43.428 ljudi, dok se odselilo 38.562.

- Tokom 2020. godine 109.747 osoba je promenilo prebivalište, odnosno trajno se preselilo iz jednog u drugo mesto Srbije. Prosečna starost osoba koje su promenile prebivalište je 34,7 godina. Posmatrano po regionima, jedino su Beograd i Vojvodina imali pozitivan migracioni saldo.

Prema procenama stanovništva po tipu naselja, u Srbiji, naravno, preovlađuje gradsko stanovništvo, kojeg je čak 61,2 odsto. Gradsko stanovništvo je demografski mlađe od stanovništva ostalih naselja:

- Prosečna starost gradskog stanovništva je manja od prosečne starosti stanovništva u tzv. ostalim naseljima, i to za 2,7 godina. Različite starosne strukture stanovništva po tipu naselja uslovljene su različitim fertilitetom, ali pre svega razlikama u pogledu smera i obima migracionih kretanja.

Beogradska oblast je jedina koja 2020. beleži rast broja stanovnika u odnosu na prethodnu godinu, dok je najveći pad registrovan u Borskoj oblasti. Posmatrano na nivou opština i gradova, najveći rast broja stanovnika se desio u sedam beogradskih gradskih opština i Novom Sadu, ali i u Novom Pazaru, Tutinu, Preševu i Čajetini, a najveći gubitak u Crnoj Travi, Babušnici i Gadžinom Hanu.

Uticaj korone

Manje brakova, ali manje i razvoda

foto: Profimedia

Prošle godine u Srbiji je zaključeno 23.599 brakova, što predstavlja pad od 33,6 odsto u odnosu na prethodnu godinu. Prosečna starost mladoženje, kako navodi RZS, bila je 34,8 godina, a neveste 31,5 godina. S druge strane, 2020. je, da li zbog koronavirusa, policijskih časova i lokdauna ili iz nekih drugih razloga, razvedeno 8.687 brakova, odnosno za 20,3 odsto manje u odnosu na prethodnu godinu. Prosečna starost muža pri razvodu braka iznosi 44,5 godina, a žene 41 godinu. Saopšteno je da najveći broj razvedenih brakova čine brakovi s decom 4.636, odnosno 53,4 odsto.

Tabela 1 - Nezaustavljiv trend depopulacije

Godina Republika Srbija Beogradski region Region Vojvodine

Region Šumadije i Zapadne Srbije Region južne i istočne Srbije

2002. 7.500.031 1.578.364 2.034.851 2.135.393 1.751.423

2011. 7.236.519 1.658.151 1.932.945 2.033.203 1.612.220

2017. 7.020.858 1.687.132 1.871.515 1.941.130 1.521.081

2018. 6.982.604 1.690.193 1.861.863 1.924.816 1.505.732

2019. 6.945.235 1.694.056 1.852.093 1.908.641 1.490.445

2020. 6.899.126 1.694.480 1.840.852 1.890.449 1.473.345

Tabela 2 - Svake godine grad manje

Godine Apsolutni pad

2002-2011. -263.512

2011-2017. -215.661

2017-2018. -38.254

2018-2019. -37.369

2019-2020. -46.109

Tabela 3 - Starosna struktura stanovništva

Starosne grupe (%) 2002. 2011. 2017. 2018. 2019. 2020.

0-14 16,1 14,4 14,4 14,3 14,3 14,3

15-64 67,3 68,3 66 65,5 65 64,6

65 i više 16,6 17,3 19,6 20,2 20,7 21,1

Tabela 4 - Starost i trajanje života

Pokazatelji starosti 2002. 2011. 2017. 2018. 2019. 2020.

Prosečna starost 40,2 42,1 43,0 43,2 43,3 43,4

Indeks starenja 99,1 121,9 141,6 142,9 144,1 144,7

Očekivano trajanje života 72,3 74,2 75,4 75,6 75,7 74,2

Tabela 5 - Struktura stanovništva prema polu

Godina 2002. 2011. 2017. 2018. 2019. 2020.

Muškarci 3.647.200 3.523.900 3.419.800 3.401.700 3.383.700 3.360.300

Žene 3.852.800 3.712.600 3.601.000 3.580.900 3.561.500 3.538.800

Činjenice/Stanovništvo po tipu naselja 2002. - ukupno 7.500.031 - gradska 4.233.302 - ostala 3.266.729 2011. - ukupno 7.236.519 - gradska 4.275.178 - ostala 2.961.341 2020. - ukupno 6.899.126 - gradska 4.223.866 - ostala 2.675.260

(Kurir.rs / Ružica Kantar)