Niška nekropola dostupna za javnost

Na prostoru površine dve stotine kvadratnih metara, u krugu niške fabrike Beneton, otkrivena je 31 ranohrišćanska grobnica sa pedesetak skeleta.

To je, tvrde arheolozi, jedno od najznačajnih otkrića u Evropi iz ranog hrišćanstva u poslednjih dvadeset godina, prenosi RTS.

Pronađene četiri grobnice u nizu potvrđuju uređenost groblja u kome su sahranjeni bogati ljudi. Skeleti su dobro očuvani, a pronađene su posude i vredan pojas sa bronzanim aplikacijama, a novca i nakita nema jer je groblje opljačkano u antičko doba.

Nalazište se nalazi u jugozapadnom delu Jagodinmalske nekropole-groblja koje se proteže od reke Nišave do Tehničkih fakuletta u Nišu na dužini od dva kilometra. Ceo taj potez je danas naselje Jagodin mala na kome su podignute porodične kuće.

Do sada je samo jedan vlasnik kuće prijavio grobnicu koju je pronašao u podrumu i ona je veoma značajna, jer se na svodu nalazi Hristov monogram.

Za 80 godina istraživanja na tom prostoru pronađeno je 60 grobnica, mahom onih koje se danas nalaze van privatnih poseda. Pet najznačajnijih, koje je Zavod za zaštitu spomenika zaštitio poklopcima, su skoro uništene i napuwene đubretom, jer su poklopci pokradeni.

Beneton nije želeo da da izjave, ali je u pisanom saopštenju rekao da će o sudbini odlučiti nadležni organi Republike Srbije.

Arheolog Zavoda za zaštitu spomenika Niš Toni Čerškov smatra da je zanimljivo da se na tom pojasu zadržala koža.

"Mi ćemo analizom u Narodnom muzeju u Beogradu saznati koja je vrsta kože, kako bismo napravili celokupnu rekonstrukciju" izjavio je Čerškov.

Dr Gordana Jeremić sa Arheološkog instituta u Beogradu smatra da se ovaj nalaz se može porediti sa nalazima ranohrišćaniskih nekropola u Saloni u Hrvatskoj, Pečuju u Mađarskoj, Solunu u Grčkoj i Sofiji.

Nalazište je godinama bilo ispod temelja nekadašnjeg Niteksa, a novi valasnik Beneton je, kada su radnici naišli na grobnice, u arheološka istraživanja uložio oko tri miliona dinara.

"Imate kompaniju koja je krenula u investiciju i koja sada stoji" rekao je gradonačelnik Niša Zoran Perišić i dodao da ne zna kakvi će biti dalji potezi i sudbina te investicije i nalazišta.

Petnaest članova ekipe radiće do kraja meseca, a među njima je devet arheologa, četiri aritehte, fotograf i antropolog. Pronađeno je devet grobnica, dvanaest zidanih grobnih konstrukcija i deset slobodno ukopanih grobova.

Sve grobnice su bile pod zemljom na dubini od jednog metra. Od devet grobnica, osam je opljačkano. Na nekima se nalazi autentičan pokrivač korišćen i za popoločavanje termi, a sahranjivani su uglavnom bez sanduka.

Početkom naredne nedelje tročlana komisija istaknutih srpskih arheologa, proceniće vrednost nalazišta i odlučiti o sudbini kulturnog nasleđa.