ETO MENE, ETO VAS, RAT TURCIMA: Odavde je knez Miloš pozvao Srbe u borbu za slobodu SEOSKA KOLIBA BILA JE VLADARSKI DVOR

Gornji Milanovac – U prisoju planine Rudnik, na brdu iznad manastira Vraćevšnica u selu Gornja Crnuća i dan danas se nalazi kuća ispred koje je knez Miloš Obrenović okupljenim ustanicima uzviknuo čuvene reči „Eto mene, eto vas – rat Turcima“. Prema pojedinim istorijskim spisima, Miloš se u Crnuću vratio krajem marta 1815. godine, pa se ovo selo može nazvati prvom, ali privremenom prestonicom Miloševe Srbije, a sada obična seoska kuća, nekada je bila vladarski dvor.

„Knez Miloš je decembra 1815. sazvao u toj kući u Gornjoj Crnući, Narodnu skupštinu, koja ga je izabrala za vrhovnog kneza. Tu je usvojila prvi budzet i postavila članove Narodne kancelarije, pa se može reći da je kuća u Gornjoj Crnući nemi svedok početka Miloševe borbe sa Turcima i prvih godina njegove vladavine. Od 1815. do 1819. godine tu se nalazila Glavna narodna blagajna, njom je rukovodio knez, a u njegovom odsustvu poreze je primala kneginja Ljubica“, izjavio je za RINU, Aleksandar Marušić, direktor muzeja Rudničko – takovskog kraja.

Kuća u Gornjoj Crnući tipična je dinarska brvnara, pokrivena šindrom, a donji deo urađen je od kamena u kom se nalazio podrum. U gornjem delu smeštena je stanmbena zgrada koja ima jedno predsoblje sa ognjištem u sredini, koje je za to vreme bilo uobičajeno, jednu dnevnu sobu i manju odaju sa ormarom, u turskom stilu i ležajem na kome je spavala prva srpska kneginja. Uslovi u kojima su Obrenovići tada živeli mogu se opisati kao skromni, jer je Miloš bio izuzetno štedljiv i vodilo se računa o svakom dinaru. Od pića služila se čaša rakije pre jela i satljik vina za vreme jela, a crna kava u malim fildzanima, služila se posle jela zajedno sa čibucima.

„Nakon nekoliko godina života u Gornjoj Crnući, na Đurđevdan 1818. godine na Skupštini u Beogradu, doneta je odluka da kneževa porodica pređe u Kragujevac, a o kući u selu računa je vodio Milošev blizak prijatelj. Bilo je to pravo poljoprivredno imanje, gde su se uzgajale koze, prerađivalo mleko, i negovale košnice. Kuća u Crnući detaljno je snimljena 1939.godine. Iako oronula, bez doksata ,kuća je rasturena 1946. Na osnovu podataka iz 1939. godine, kuća je dobila novo ruho polovinom 20. veka “, istakao je Marušić.

Kuća u Gornjoj Crnući je obnovljena i u njoj se sada nalazi stalna muzejska postvka koja sećanje na taj ustanički period i dalje održava živim. Proglašena je za spomenik kulture i pod zaštitom je države. Opština Gornji Milanovac u ovom selu uredila je putnu infrastrukturu, kako bi brojni posetioci iz Srbije ili inostranstva lakše stizali do ovog mesta koje čuva istoriju srpskog naroda.

(Kurir.rs/RINA)