Biram srcem. Biram Srbiju. Biram Uvac!
Reka Uvac, udobno smeštena između planina Zlatar i Zlatibor i gradova Nova Varoš i Sjenica, najpoznatija je po svojim zadivljujućim meandrima.
Njih ćete najbolje doživeti iz čamca ili kajaka jer ćete iz perspektive reke moći da sagledate svu veličinu klisure i pritom da iznad svoje glave nesmetano pratite letove mnogih retkih i zaštićenih ptičjih vrsta, kao i njihovo ponosno otiskivanje s okolnih litica. Osim s površine uvačkog jezera, nastalog izgradnjom brane, meandrima se možete diviti i s jednog od vidikovaca s kojih se pruža zaista veličanstven pogled na zmijoliko „telo” reke Uvac.
Na obroncima klisure nalaze se i ulazi u veći broj pećina, a među njima dominira Ušački pećinski sistem u koji spadaju Ušačka, Ledena, Bezdana, Tubića i Baždarska pećina. U zavisnosti od doba godine, do ulaza u neke od pećina možete stići ili kratkim usponom ili direktnim uplovljavljanjem čamca u pećinu!
Rezervat je poznat i kao stanište veoma retke vrste lešinara – beloglavog supa. On se gnezdi na stenama i u pećinama iznad jezera, a nakon Drugog svetskog rata bio je pred izumiranjem. Danas ovde boravi više od 100 parova ove vrste, a nedavno su se vratili i crni lešinar (sup starešina) i bela kanja, kao i suri orao i orao belorepan.
Klisura je bogata i šumama omorike i breze, a na bujnim livadama oko nje mogu se naći i mnoge vrste lekovitog bilja.
Klisuru Uvca najbolje je posetiti u letnjem periodu, jer tada je priroda prijateljski nastrojena i njena lepota dolazi do punog izražaja. Posete su dozvoljene isključivo u pratnji stručnih vodiča, koji će vas kroz magičan Uvac provesti obeleženim stazama dugim preko 30 kilometara.
Uvac
Specijalni rezervat prirode "Uvac" je prirodno dobro od izuzetnog značaja, tj. prirodno dobro I kategorije. Nalazi se u jugozapadnoj Srbiji u okviru Starovlaško – raške visije. Okružen je planinama Zlatar, Murtenica, Čemernica, Javor i Jadovnik i zahvata površinu od 7543 hektara. Oko 2/3 rezervata se nalazi na teritoriji opštine Nova Varoš, dok se 1/3 nalazi na teritoriji opštine Sjenica. Minimalna nadmorska visina rezervata je 760 m, a maksimalna 1322 m.
Centralnu morfološku celinu rezervata predstavlja kanjonska dolina reke Uvac sa dolinama njenih pritoka. Vode reke Uvac, duboko su usekle svoje korito u krečnjačke stene i formirale sužene klisurasto – kanjonske doline sa visokim, strmim krečnjačkim liticama. Prosečna dubina dolina je između 200 i 300 m, a maksimalna do 350 m.
Posebna vrednost kanjonskih delova doline su uklješteni meandri. Rtovi meandara u okolini sela Lopiže imaju relativnu visinu od oko 100 m. Meandri Uvca su već prepoznatljiva slika iz jugozapadne, ali i cele Srbije – sigurni smo da će ih, u godinama koje slede, posetiti brojni posetioci iz celog sveta.
Okolina je sa skaršćenim površinama u kojima su brojni kraški oblici: kraške površi, uvale, vrtače, okapine, pećine i jame.
Pećine su brojne i po veličini variraju od potkapina do jednog od najvećih do sada poznatih pećinskih sistema u Srbiji, a to je Ušački pećinski sistem čija dužina do sada istraženih kanala iznosi 6.185 m. Ušački pećinski sistem se sastoji od dve pećine – Ušačke i Ledene, kao i jame Bezdana koja ih spaja. Vredno je istaći i druge pećine kao što su: Tubića pećina, pećina Durulja, Baždarska pećina... Sve ove pećine odlikuje bogatstvo pećinskog nakita taloženog iz prokapnih voda u vidu stalaktita, stalagmita, stubova, draperija, staklastih iglica...
Specijalni rezervat prirode "Uvac" izdvaja prisustvo oko 130 vrsta ptica. U najznačajnije spada beloglavi sup (Gyps fulvus) – jedna od dve preostale vrste lešinara koje se danas gnezde na području Srbije.
Beloglavi sup je vrsta orla lešinara, impozantne veličine, raspona krila i do 3 metra što ga čini moćnim letačem čiji let su istraživali i naučnici - aeronautičari i primenjivali pri konstrukciji letelica. Njagova uloga u lancu ishrane u ekosistemu je jedinstvena i nezamenljiva - isključiva hrana su mu uginule životinje, čime sprečava širenje zaraza i na taj način čini ''prirodnu reciklažu''.
Ova retka vrsta nakon Drugog svetskog rata je bila pred izumiranjem. Zahvaljujući entuzijazmu lokalnog stanovništva i ornitologa Biološkog instituta iz Beograda i proglašenjem Specijalnog rezervata prirode "Кlisura reke Uvac", 1971. god. od strane resornih ministarstava, beloglavi supovi su sačuvani od potpunog izumiranja
Vredno je i značajno istaći činjenicu da su se na područje rezervata u prethodnih nekoliko godine vratile još dve vrste orlova lešinara koje su nekada nastanjivale ovo područje. Reč je o crnom lešinaru (''sup starešina'' – Aegypius monachus) i beloj kanji (Neophron percnopterus).
Postoje više varijanti/opcija obilaska Specijalnog rezervata prirode "Uvac" u organizaciji Rezervat Uvac d.o.o.
SRP "Uvac" je moguće obići koristeći pešačke staze (koje su najvećim delom i biciklističke), splavarenjem Uvačkim jezerima sa polascima sa različitih lokaliteta u samom rezervatu, ili, a što smatramo najatraktivnijom varijantom, kombinovano – splavarenjem i pešačenjem. U svakoj turi imaćete priliku da vidite neku od atrakcija Uvca ili da posmatrate beloglave supove u prirodnom okruženju.
Promo tekst
SANJAJTE VELIKE SNOVE, ČESTITAM VAM NA IZVRSNOSTI: Predsednik Vučić uručio ugovore mladim lekarima i tehničarima - Još osam doktora se vraća iz inostranstva