OTKRIVEN SPOMENIK STANISLAVU BINIČKOM U KRUŠEVCU: U slavu i čast velikog srpskog kompozitora, autora Marša na Drinu

U centru Kruševca, na Trgu kosovskih junaka, danas je svečano otkriven spomenik Stanislavu Biničkom, srpskom kompozitoru, dirigentu i pedagogu. Počast su mu odali Kruševljani, povodom 150 godina od rođenja u selu Jasika, pored Kruševca.

Stanislav Binički je rođen u Jasici, 27. jula 1872, a umro je u Beogradu, 15. februara 1942. Bio je veliki srpski kompozitor, dirigent i pedagog i smatran je najvećim predstavnikom srpske klasične muzike.

Prva muzička znanja stekao je od Stevana Mokranjca i Josifa Marinkovića, pevajući u horu “Obilić”. Za vreme studija na Filozofskom fakultetu u Beogradu osnovao je Akademsko muzičko društvo. U Minhenu je između 1895. i 1899. godine studirao kompoziciju i solo pevanje. Po završetku studija vratio se u Beograd,postao je vojni kapelnik i osnivać prvog Simfonijskog i Beogradskog vojnog orkestra, a 1904. i Muzike kraljeve garde kojom je dirigovao do 1920. Zajedno sa Mokranjcem i K. Manojlovićem osnovao je Srpsku muzičku školu (danas Muzička škola „Mokranjac“). Bio je horovođa mnogih pevačkih društava i dirigent Narodnog pozorišta, gde je i 1920. godine osnovao Operu, čiji je bio prvi dirigent i direktor.

Njegovo najpoznatije delo je opera u jednom činu “Na uranku”, iz 1903, na tekst Branislava Nušića, koja se smatra prvom srpskom operom sa elementima narodne muzike. Autor je većeg broja kompozicija za vojne duvačke orkestre: uvertire “Iz mog zavičaja”, ciklusa narodnih pesama u obradi, vojnih marševa “Na Drinu” i Paradni marš i drugih brojnih dela. Najslavniji srpski marš – “Marš na Drini” posvetio je pukovniku Stojanoviću, koji je poginuo u Kolubarskoj bici.

Stanislav Binički je bio uvažena ličnost u Srbiji. Krajem tridesetih godina 20. veka pozvan je da prvi put čuje novopostavljena zvona na novoj, upravo završenoj crkvi Svetog Aleksandra Nevskog na Dorćolu u Beogradu. Prema zapisu u crkvenom letopisu Binički je, u oduševljenju uzviknuo: „Eto konačno i Beograd dobi prava crkvena zvona“.

U njegovoj rodnoj Jasici kod Kruševca svake godine se održava Muzička manifestacija “Stanislav Binički”, na kojoj su nastupili brojni ugledni vokalni solisti i muzički ansambli.

Ž. Milenković