SVET MRAKA, TESKOBE I STRAHA, KOJI SU ISKUSILI ZATOČENICI: Otvorena izložba posvećene stradalima u LOGORU STARO SAJMIŠTE (VIDEO)

Prva izložba Memorijalnog centra "Staro sajmište“ svečano je otvorena danas u Narodnom muzeju Srbije, pod nazivom "Logor na Beogradskom sajmištu (1941-1944)”.

Pomoćnica ministra za kulturno nasleđe i digitalizaciju Danijela Vanušić istakla je tom prilikom da se Ministarstvo snažno zalaže za negovanje kulture sećanja.

- Zahvaljujući osnivanju Memorijalnog centra, logor ʼStaro sajmišteʼ učvršćujemo u naše kolektivno sećanje i time odajemo dužno poštovanje svima onima koje je jedno istorijsko pomračenje, pokrenuto verskom ili političkom isključivošću proglasilo dehumanizovanim i obespravljenim bićima nižeg reda nedostojnih života.

Događaji i ličnosti koji su dali trajan beleg našoj istoriji ne smeju biti zaboravljeni, jer su pouzdan putokaz i čvrst dokaz našeg kolektivnog opredeljenja da se borimo protiv ideja diskriminacije i mržnje i da se ne odričemo osnovnog ljudskog prava na život i slobodu - naglasila je Vanušić.

Vanušić je napomenula da je "Staro sajmište“, uprkos svom istorijskom značaju, sve do ove godine bio jedini neobeleženi logor u Srbiji, i više od sedam i po decenija prepušten zaboravu kao prostor mučilišta, gubilišta i sećanje na nedužno stradale žrtve i dodala da je nakon donošenja Zakona o Memorijalnom centru "Staro sajmište“ započeta sistemska briga.

- Od tog trenutka, započeli smo sistemsko obnavljanje sećanja na logor terora koji se nalazio na teritoriji Nezavisne Države Hrvatske, a pod direktnom nemačkom vojnom upravom u kome su Jevreji, Srbi i Romi zverski prebijani, vešani i streljani, umirali od gladi, ili deportovani u druge logore za prinudni rad i u logore smrti, odakle se većinom nikad nisu vratili - napomenula je Vanušć.

Vanušić je poručila da će se zajedničkim radom, znanjem i posvećenošću prostor nekadašnjeg logora "Staro sajmište“ pretvoriti u savremeni izložbeni, obrazovni i naučno istraživački Memorijalni centar po ugledu na najbolje primere u Evropi i svetu.

Na otvaranju prve izložbe v.d. direktora Memorijalnog centra "Staro sajmište“ Krinka Vidaković-Petrov ukazala je na njenu simboliku budući da se danas obeležava početak interniranja u Jevrejski logor Zemun 1941. godine.

- Na vama je da kad uđete u izložbeni prostor osetite kako korak po korak napuštate svet normalnosti i ulazite u logorski svet mraka i teskobe, straha i beznadežnosti, obezličenja i poniženja, nemoći i beznađa koje su iskusili zatočenici - obični ljudi onda, ne drukčiji od vas sada. Vi ćete slobodno izići iz simboličnog logorskog prostora na izložbi, ali se nadam da će vas ona podsetiti šta znači univerzalna ljudska vrednost - sloboda.

Vrednost slobode najbolje znaju oni koji je nisu imali, a mi koji je danas imamo, baš zato ne bismo smeli sebi da dozvolimo da je izgubimo - u pogubnoj lakoći zaborava i neznanja - naglasila je Vidaković-Petrov i podsetila da je od ukupno oko 40.000 zatočenika u logoru Sajmište, stradalo oko 17.000, što ga čini, na današnjoj teritoriji Srbije, najvećim nacističkim logorom kako po broju zatočenika, tako i po broju žrtava.

Vidaković-Petrov je navela da logor "Staro sajmište“ predstavlja simbol stradanja Jevreja Srbije, srpskih Roma i Srba, kako iz Srbije tako i iz NDH, ali, pre svega, simbol stradanja svih onih, koje su okupacione vlasti proglasile neprijateljima, bilo zato što su rođeni kao Srbi, Jevreji i Romi, ili zato što su se suprotstavljali zlu rasizma, fašizma i nacizma.

- Zlo je veliki majstor, a njegov pritajeni šegrt je zaborav. Logor Sajmište bio je sedam decenija prekriven zaboravom. Došlo je vreme da ga oslobodimo i da se poklonimo senima njegovih žrtava. I to je osnovni zadatak Memorijalnog centra ʼStaro sajmišteʼ - zaključila je Vidaković-Petrov.

Izložba "Logor na Beogradskom sajmištu (1941-1944)” daje prikaz dramatične transformacije Beogradskog sajmišta od simbola privrednog napretka, savremene arhitekture i mesta povezivanja mlade Kraljevine Jugoslavije sa svetom do mesta masovnog zatočenja, smrti i razaranja.

Zahvaljujući ovoj postavci, javnost ima priliku da se hronološki upozna sa dve najvažnije istorijske faze Beogradskog sajmišta, Jevrejskim logorom Zemun, u kojem su bili deportovani svi preostali Jevreji iz Srbije, delom i Romi, kao i Prihvatnim logorom Zemun, u kojem su bili internirani pre svega srpski civili i pripadnici ustaničkih pokreta sa područja ustaške NDH, Srbije, ali i iz drugih delova našeg regiona.

(Kurir.rs)