OD JEFTINE ZABAVE DO SKUPE PROFESIJE: Prva projekcija filma bila je 1885. u Parizu, a "Prohujalo s vihorom" otvorilo ZLATNO DOBA

Stiče se utisak da sedmu umetnost danas svako voli, ali nije oduvek bilo tako. U svojim ranim počecima film je retko bio prepoznat kao umetnička forma - viši staleži smatrali su ga oblikom jeftine zabave.

Prvu uspešnu projekciju 10 kratkih filmova održala su 1885. godine u Parizu braća Limijer, prvi dugometražni narativni film "Priča o Kelijevoj bandi" došao je iz Australije 1906. godine, a prve filmske časopise iznedrila je Italija. Malo je neverovatno da Sjedinjene Američke Države i Holivud nisu bili vodeći kada je reč o počecima kinematografije.

Do početka Prvog svetskog rata najpopularnije su bile francuska i italijanska kinematografija, ali rat je tome stao na put, pa je do dvadesetih godina Amerika dostigla vodeću poziciju. Ono što je bilo jedna od poslednjih prednosti Holivuda u konkurenciji sa drugim zemljama jeste dolazak nacista na vlast i migracija mnogih nemačkih režisera, pisaca i glumaca u SAD.

Krajem dvadesetih godina 20. veka era nemog filma se definitivno završila i od tog trenutka pa do sedamdesetih godina nastupa ono što popularno nazivamo zlatnim dobom Holivuda. I zaista jeste bilo, jer su tada nastali filmovi koji su postali važan deo filmske istorije, poput "Građanina Kejna", "Čarobnjaka iz Oza", "Prohujalo s vihorom", "Kazablanke" i mnogih drugih.

Zlatno doba obeležila je i prva dodela Oskara, održana u formi privatne večere sa 270 ljudi u publici, dok je 1930. druga imala prenos preko radija, a tek 20 godina kasnije, 1953, bio je prvi televizijski prenos ove ceremonije. Od sedamdesetih pa do danas filmska tehnologija brzo je napredovala, početkom osamdesetih filmovi su nam bili korak bliže zahvaljujući video-kasetama, a danas su nam, takoreći, nadohvat ruke zahvaljujući raznim striming platformama.

Možda ne po zaradi, ali indijska kinematografija Bolivud po broju snimljenih filmova prednjači spram Holivuda. U proseku se snimi oko 1.200 filmova godišnje, a u Holivudu 800.

Kad je film stigao kod nas

Pesmu čiji stihovi glase: "Svi vi što maštate o sreći, vas vodi put u velik grad, i niste prvi niti treći, o njoj mašta svak", inače sastavni deo prvog ton filma, Đenka pušta u svom bioskopu u čuvenim "Maratoncima". Međutim, njihova radnja smeštena je u 1935, a "Priča jednog grada", pomenuti film, nastao je 1941. Pa kad je onda Srbija zaista videla prvi film? Verovali ili ne, samo godinu dana nakon prve uspešne projekcije braće Limijer, dok je prvi srpski film "Život i dela besmrtnog vožda Karađorđa" nastao 1911. "Pod jugoslovenskim nebom" bio je prvi dugometražni zvučni film na našim prostorima i nastao je 1934. godine.

(Kurir.rs / TV Ekran / Sanja Marković)

Bonus video: