Umesto uobičajenog brodskog kostura, arheologe čeka hrpa zarđalih metalnih šipki povezanih morskom "građom", a i druge vrste drevnog tereta, uključujući i staklene blokove i grnčariju

Najstarija olupina broda u Indijskom okeanu već 2.000 godina leži na dnu pored južne obale ostrva Šri Lanke, ali uskoro će arheolozi ronioci krenuti u višemesečno istraživanje lokaliteta kako bi došli do dragocenih saznanja o trgovini Rima i Azije u davnoj prošlosti.

Ostaci broda se nalaze na dubini od 33 metra, u neposrednoj blizini ribarskog sela Godavaja, gde su nemački arheolozi devedesetih godina prošlog veka otkrili luku, koja je u II veku nove ere imala važnu ulogu na pomorskom Putu svile.

Potonuli brod, otkriven pre samo 10 godina, međutim, ne liči na olupine na kakve smo navikli. Umesto uobičajenog brodskog kostura, arheologe čeka hrpa zarđalih metalnih šipki povezanih morskom „građom", a i druge vrste drevnog tereta, uključujući i staklene blokove i grnčariju, koje su po dnu mora razbacale jake struje i povremeni cunamiji.

"Sve je prilično uništeno", ocenjuje Debora Karlson, predsednik Instituta za grčko-rimsku nautičku arheologiju Univerziteta A&M u Teksasu, koja rukovodi ekspedicijom u kojoj učestvuju univerziteti iz SAD, sa Šri Lanke i iz Francuske.

Uprkos tome, međutim, istraživanja olupine mogla bi da popune prazninu u postojećim dokazima o trgovini koja je omogućila uvoz metala i dopremu egzotične robe poput svile iz Azije u Rim.

Brod ključni dokaz
Polazeći od drevnih dokumenata, kao što je "Periplus Maris Erythraei" (neka vrsta priručnika za navigaciju i trgovinu duž obala Crvenog mora), naučnici veruju da se trgovina Istoka i Zapada pojačala kad je Rim u prvom veku nove ere anektirao Egipat i time obezbedio izlaz na Crveno more i prilaz Indijskom okeanu.

"Nedostaju nam samo brodovi koji su učestvovali u toj trgovini", izjavila je Karlsonova za "Lajv sajens".
Ona ističe da verovatno neće biti nađen nepobitan dokaz da je potonuli brod krenuo u Rim, ali bi predmeti otkriveni u olupini, ako ništa drugo, mogli da doprinesu da se stekne slika o Šri Lanki kao važnom trgovačkom centru, jer je velika količina robe koja je prelazila preko ovog ostrva stizala do Mediterana.