OSAM VELIKANA: Milena Dravić, Miša Janketić, Peca Ejdus i Marko Nikolić zavšili na poštanskim markama

Portreti naših proslavljenih glumaca Ljiljane Krstić, Tatjane Lukjanove, Radmile Andrić, Milene Dravić, Miodraga Radovanovića Mrguda, Mihaila Miše Janketića, Marka Nikolića i Predraga Ejdusa našli su se na poštanskim markicama Srbije!

Filatelistička serija „Velikani srpskog glumišta” puštena je u opticaj dan uoči Svetskog dana pozorišta, 27. marta, a prva serija pokrenuta je još 2003. godine.

Miodrag Radovanović Mrgud (20.8.1929, Čačak-14.1.2019, Beograd). Nesuđeni slavista i agronom, bira glumu za životni poziv i diplomira na Pozorišnoj akademiji, u klasi Mate Miloševića. Od 1952, na sceni Jugoslovenskog dramskog i drugih pozorišta, na filmu, radiju i televiziji, ostvario brojne uloge: Tramvaj zvani želja, Veseli dani ili Tarelkinova smrt, Kolubarska bitka, Nižinski, Mletački trgovac, Velika drama, Balkan ekspres, Gorki plodovi... Govorio je da je život u teatru mnogo bolji, lepši, tačniji i pravedniji nego onaj stvarni i da je u njemu sve u slavu čoveka, i ono najgore i najbolje. Bio je vlasnik besprekorne dikcije i glumačkog gospodstva. Širokim osmehom koji je delio kolegama i publici brisao je nadimak Mrgud, stečen u detinjstvu. Ostaće zapamćen po maestralnom tumačenju uloge gestapovca Šicera u televizijskoj seriji Salaš u Malom ritu. Predsednik je Udruženja dramskih umetnika Srbije od 1976. do 1980. Dobitnik je Vukove nagrade, Raše Plaovića, Srebrne arene, Ardaliona, Zlatnog lovorovog vijenca, Ordena zasluga za narod i Priznanja Vlade RS za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi.

Predrag Ejdus (24.7.1947-28.9.2018, Beograd). Glumom se zarazio kao amater u Dadovu, a kad je ušao u taj svet, nije bilo povratka. Kazao je da glumci glume zbog prokletstva i magije i lutaju hodnicima pakla duboko verujući da se tu negde nalazi put za raj. Antologijske su njegove uloge Osipa u Strah i nada Nadežde Mandeljštam, Miškina u Nastasji Filipovnoj, Kir Janje, Fausta, Oblomova, Joakima Vujića u Kako zasmejati gospodara, Laze Dunđerskog u Je li bilo kneževe večere, Bernarda Draha u Šovinističkoj farsi, Ignjata Glembaja u Gospodi Glembajevima, Napoleona u Madam San Žen, Zlatikuma u Skupu, Šajloka u Mletačkom trgovcu... Bio je predsednik Udruženja dramskih umetnika Srbije od 1986. do 1990. i profesor na Akademiji umetnosti u Beogradu. Dobitnik je najznačajnijih pozorišnih nagrada: Sterijine, Zlatnog lovorovog vijenca, Zlatne kolajne za monodramu, Milivoje Živanović, Raša Plaović, statuete Joakim Vujić, Oktobarske nagrade, Dobričinog prstena za životno delo i Priznanja Vlade RS za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi. Igrao je do poslednjeg atoma fizičke i mentalne snage.

Mihailo Miša Janketić (24.5.1938, Novi Sad-15.5.2019, Beograd). Crnogorac rođen u Vojvodini, studirao književnost, a osvojila ga magija glumačke igre. Monologom Hamleta upisao je Pozorišnu akademiju u klasi Josipa Kulundšića, nakon čega postaje član Jugoslovenskog dramskog pozorišta. U njegovoj karijeri je sve išlo svo­jim re­dom. Ka­da je bio mlad igrao je mla­di­će, on­da lju­bav­ni­ke, mla­de he­ro­je, ka­da je do­šlo vre­me ka­rak­ter­nih ro­la, ta­man je po svo­jim go­di­na­ma li­čio na njih. Ko­ji god su mu ko­stim obu­kli - mo­gao je da ga no­si, sve mu je bi­lo pri­rod­no. Posle uloge u predstavi Kad su cvetale tikve, pozvali su ga da boksuje za reprezentaciju Jugoslavije. Bio je nezaboravni Raskoljnikov u Zločinu i kazni, Igo u Prljavim rukama, Horvat u Vučjaku, Stenli Kovalski u Tramvaju zvanom želja, Živojin Mišić u Kolubarskoj bici, Gazda Jevrem u Narodnom poslaniku, Marko Miljanov... Predavao je glumu na Akademiji umetnosti u Novom Sadu. Dobitnik je svih najznačajnijih nagrada, i Dobričinog prstena za životno delo i Priznanja Vlade RS za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi.

Marko Nikolić (20.10.1946, Kraljevo-2.1.2019, Beograd). Glumački gen nasledio od majke Leposave, glumice Kraljevačkog pozorišta; prve igračke bili su mu pozorišni rekviziti. Nakon diplomiranja na Pozorišnoj akademiji, glumački put vezuje za Narodno pozorište u Beogradu, gde tumači uloge u predstavama Rat i mir, Gorski vijenac, Sumnjivo lice, Apis... Za ulogu Abela Znorka u Zagonetnim varijacijama autor komada E. Emanuel Šmit je rekao da mu se Markovo izvođenje više svidelo od interpretacije čuvenih svetskih glumaca Alena Delona i Donalda Saterlenda. Ubedljiv je bio i na filmskom platnu, u filmovima Boško Buha, Devojački most, Užička republika... Televizijski deo karijere obeležile su uloge vožda Karađorđa Petrovića, kao i Gige Moravca u kultnoj seriji Bolji život. Posedovao je veliku životnu snagu i energiju, voleo košarku, reku, pecanje, imao brod, voleo je i umeo da zapeva... Na delu je pokazivao da glumac mora ne samo da bude glumac, nego da bude i čovek koji razume život i pruža mu šansu. Dobitnik je nagrada Raša Plaović, Pavle Vuisić i Zlatne medalje za zasluge u kulturnim delatnostima.

Ljiljana Krstić (31.10.1919, Kragujevac-12.4.2001, Beograd). Kao apsolvent prava shvatila da je gluma njena sudbina, pa upisuje i diplomira na Pozorišnom odseku Muzičke akademije u Beogradu. Glumački život proživela je u Narodnom, Jugoslovenskom dramskom, Beogradskom dramskom pozorištu i Ateljeu 212, kao i na programima Radio Beograda i televizije, u čije su istorije zlatotiskom upisane njene uloge: Ulita u Šumi, Olga u Tri sestre, Majka u Staklenoj menažeriji, Brehtova Majka Hrabrost, Beatrisa u Uticaju gama zraka na sablasne nevene, Pamela Pik u Čin - čin, Marta u Ko se boji Virdšinije Vulf, Vasa Železnova, Nehama u Sumraku, Gospa Nola, Avijatičarka u Krilima, Generalica u Platonovu... Privatno, nije bila glumica. U formularima, u rubrici „zanimanje", uvek je pisala „službenica", ne zato što je gluma nedostojna profesija, već zato što je, kako je rekla, nepotrebno, isuviše izložena. Bavila se i pedagogijom. Jako i jednostavno biće, mudra i stabilna, bila je i ostala moralni stub srpskog pozorja. Dobitnica je svih najznačajnijih nagrada i priznanja, i Dobričinog prstena za životno delo.

Tatjana Lukjanova (6.11.1923-18.8.2003, Beograd). Ćerka ruskog emigranta, studenta statiste u Boljšom teatru, sanjala je o baletu i o medicini, a pohađala Dramski studio pri Narodnom pozorištu, gde pravi prve glumačke korake. Glumu uči kod Vere Greč, glumice Hudožestvenog teatra, a potom odlazi u novoosnovano Beogradsko dramsko pozorište kome ostaje odana celog života. Vedra, uvek žedna glume, pouzdan saradnik kolega i reditelja svih generacija, odigrala je široku lepezu dramskih, lirskih i komičnih uloga: Loru u Staklenoj menažeriji, Perelu u Čoveku, životinji i vrlini, Ranjevsku u Višnjiku, Belu Radu u Utva ptica zlatokrila, Ebi Bruster u Arsenik i stare čipke... Deca su je prepoznavala po osobenom glasu koji je pozajmljivala lutkama u dečjim emisijama, prijalo joj je to. Njena veličanstvena Mod u predstavi Harold i Mod proglašena je za najbolje godišnje glumačko ostvarenje. Dobila je Oktobarsku nagradu grada Beograda za Bertu u Bertinom blagu A. Hinga i Zoranov brk za ulogu Maka Lele u Kući sa prozorom Lj. Lašić. Beogradsko dramsko je nakon smrti Tatjane Lukjanove ustanovilo nagradu „Gran pri" koja nosi njeno ime.

Milena Dravić (5.10.1940-14.10.2018, Beograd). Jedna je od najznačajnijih i najvoljenijih glumica jugoslovenske i srpske kinematografije. Milena nacionale. Vrata filma otvorio joj je film Vrata ostaju otvorena, a sve ostalo je istorija. Vrhunska glumica, zvezda posebnog sjaja, dobra i čestita, svetska, a naša. Neodoljivi osmeh, šarm, radost igre i vrhunska profesionalna etika zaštitni su znak mnogih njenih uloga, a plodni opus i njena blistava ličnost ogledaju se u nizu kultnih predstava, filmova, serija i emisija: Prekobrojna, Bitka na Neretvi, Jutro, Devojka, Kros kontri, WR misterija organizma, Bokeški D-mol, Lari Tompson, tragedija jedne mladosti, Bure baruta, Obraz uz obraz, Nije lako s muškarcima... Za ulogu u filmu Poseban tretman nagrađena je Poveljom za najbolju epizodnu ulogu na Filmskom festivalu u Kanu... Dobitnica je svih najznačajnijih nagrada, i Dobričinog prstena za životno delo i Priznanja Vlade RS za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi. Neko reče - vrata i dalje ostaju otvorena za naše kolektivno sećanje na bravurozne uloge i sjajnu ličnost Milene Dravić.

Radmila Andrić (17.7.1934 -20.11.2018, Beograd). Za prijemni ispit na Akademiji pripremao ju je njen profesor Bora Stojković, pisac prve istorije srpskog pozorišta. Tokom karijere, igrala je na scenama matičnog Jugoslovenskog dramskog pozorišta, kao i na scenama Narodnog, Beogradskog dramskog pozorišta, Ateljea 212. Ostaće upamćene uloge DŽesike u Prljavim rukama, Blanše u Tramvaju zvanom želja, Elize Dulitl u Pigmalionu, u Gospođa Deli ima ljubavnika, Gospođi Margariti, Zoje u Zojkinom stanu, Lavinije u Crnina pristaje Elektri, Doris u Dogodine u isto vreme... Selektivna u odabiru uloga, posedovala je poseban senzibilitet, osmeh joj je bio nežan i setan, glas melodičan, a u ulogama koje je tumačila, njene ruke su pričale svoju priču... Njeno igranje Gospođe Kambel u Dragi moj lažljivče ušlo je u Ginisovu knjigu rekorda kao najduže neprekidno izvođenje jedne predstave (39 godina) u istoj podeli, sve do smrti kolege Mihajla Viktorovića. Dobitnica je Oktobarske nagrade Grada Beograda, Zlatne arene u Puli, Sedmojulske nagrade ... Nosilac je Priznanja Vlade RS za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi.

Kurir.rs

BONUS VIDEO: