Timoti Rej Braun (42) je prvi čovek na svetu koji je izlečen od HIV-a, virusa AIDS-a i to transplantacijom matičnih ćelija – objavili su naučnici sa Medicinskog fakulteta u Berlinu, pre skoro deset godina.

Braun, koji je bio zaražen HIV-om se razboleo i od akutne mijeloidne leukemije, pa je bio podvrgnut visokim dozama hemioterapije i zračenja. To je uništilo njegov imunitet pa su mu u februarui 2007. transplantirane matične ćelije donora i od tada Braun više nije bio pod terapijom antiretrovirusnim lekovima. Trinaest meseci nakon toga, leukemija se vratila pa su mu, nakon hemioterapije i zračenja, ponovno transplantirane matične ćelije iz koštane srži istoga donora. Utvrđeno je da je donor nosilac retke nasledne genske mutacije koja je povezana s niskim rizikom za HIV infekciju.

Tu gensku mutaciju inače nosi tek između jedan i tri posto stanovnika Evrope. U svakom slučaju, Timoti Rej Braun, poreklom Amerikanac, ni nakon tri i po godine bez antiretrovirusnih lekova nema HIV infekciju, odnosno nema znakova da se virus AIDS-a razmnožava u njegovu organizmu. Nema ni znakova leukemije, ističu nemački naučnici koje vodi dr Kristin Alers.

Naučnici koji se bave proučavanjem AIDS-a pak ističu da ovo otkriće neće doživeti veliku primenu u kliničkoj praksi. Ali, ne samo zbog visoke cene lečenja transplantacijom matičnih ćelija ili zbog toga što je terapija teška i rizična za pacijenta, pa može biti i smrtonosna. Naime, kako ističu stručnjaci, izuzetno je teško pronaći odgovarajućega donora za transplantaciju matičnih ćelija jer je mutacija gena veoma retka, a HIV-om je zaraženo oko 33,4 miliona ljudi u svetu. Uostalom, HIV-om inficirane osobe po pravilu ne boluju od leukemije, a zahvaljujući savremenim lekovima, njihov životni vek danas je gotovo isti kao i životni vek nezaraženih osoba.

Pre dvije godine pojavio se slučaj devetogodišnjeg deteta zaraženog virusom HIV-a pri rođenju. Provelo je većinu svog života bez potrebe za lečenjem, objavili su južnoafrički lekari.

Detetu, čiji je identitet zaštićen, ubrzo nakon rođenja dati su snažni lekovi i otada, osam i po godina kasnije, živi bez lekova i bez simptoma ili znakova aktivnog virusa.

Porodica je rekla da je "istinski oduševljena", prenosi BBC. Većini ljudi su svakodnevno potrebni lekovi kako bi sprečili da im HIV uništi imunitet i izazove AIDS. Dete je majka zarazila pri porođaju 2007. i imali su vrlo visok nivo HIV-a u krvi.

profimedia0113000444.jpg
Profimedia 

Rana antiretroviralna terapija nije bila standardna praksa u to vreme, ali je detetu od devete nedelje davana u okviru kliničkog ispitivanja. Prisutnost virusa više se nije mogla detektovati i lečenje je nakon 40 nedelja prekinuto, a za razliku od svih drugih u ispitivanju, virus se više nije vratio. Dosada su zabeležena još dva slučaja da je rana terapija kod dece dovela do "izlečenja". Jednom detetu u Misisipiju terapija je data 30 sati nakon rođenja i ono je 27 meseci živelo bez lekova pre nego što se HIV ponovno pojavio u krvi. U Francuskoj je zabeležen slučaj pacijenta koji već 11 godina živi bez lekova.

"Ne verujemo da samo antiretroviralna terapija može dovesti do remisije", rekla je dr Avi Violari koji vodi institut za istraživanje virusa HIV-a kod novorođenčadi u Johanesburgu. "Ne znamo zašto je kod tog deteta došlo do remisije, verujemo da je povezano ili sa genetikom ili imunitetom", rekla je. Neki ljudi se prirodno bolje nose s infekcijom HIV-a, ali šta god da je u pitanju kod ovog deteta drugačije je od do sada viđenog. Ako bi se to moglo ponoviti kao novi oblik terapije, lek, antitela ili vakcina, to bi potencijalno moglo da pomogne drugim pacijentima. BBC napominje da je, iako u telu deteta nema aktivnog HIV virusa, virus detektovan u njegovim imuno-ćelijama. HIV se u njima može kriti dugo vremena tako da postoji opasnost da bi detetu u budućnosti moglo zatrebati lečenje.

Potpuno izlječenje bolesti

Pomenuti Britanac pozitivan na HIV druga je osoba u svetu koja je u dugotrajnoj remisiji pošto što su mu pre tri godine transplantirane matične ćelije koštane srži donora otpornog na taj virus, obavestili su njegovi lekari ove godine u martu, dodajući da bi takav rezultat mogao da izazove potpuno izlečenje od bolesti, prenosi Ordinacija.hr.

Iako je pacijent u remisiji već 18 meseci, a naučnici su izuzetno zadovoljni vešću o napretku u lečenju bolesti i smatraju je prekretnicom u borbi protiv HIV-a, autori britanske studije objavljene u utorak u naučnom časopisu Nature upozoravaju da je prerano reći da je pacijent u potpunosti izlečen. S HIV-om danas u svetu živi 37 miliona ljudi.

Dosad postoji samo jedan dokumentovani slučaj 'izlečenja' od virusa HIV-a, koji uzrokuje sindrom stečene imunodeficijencije ili AIDS.

profimedia0147578100.jpg
Profimedia 

Londonski pacijent

Naime, deset godina od prvoga potvđenog slučaja pacijenta s HIV-om, takozvanog Berlinskog pacijenta, koji je izlečen od virusa zahvaljujući istoj metodi - transplantaciji matičnih ćelija, svi ostali pokušaji bili su neuspešni. Do slučaja Londonskog pacijenta.

Njegova bolest ušla je u remisiju primenom vrlo agresivne i rizične metode. Autori studije kažu da ista tehnika ne mora nužno biti učinkovita i kod ostalih osoba zaraženih HIV-om, posebno kod onih koji nose gen CXCR4.

Poput Berlinskog pacijenta koji je, uz HIV imao uznapredovali oblik leukemije, i Londonski bolesnik boluje od raka, uznapredovalog Hodgkinova limfoma.

Malo je verovatno da će lečenje matičnim ćelijama, poznato kao rizično te sa snažnim i dugotrajnim nuspojavama, postati realna mogućnost lečenja HIV-a u bliskoj budućnosti, posebno s obzirom na to jer su danas u terapiji dostupni moćni lekovi kojima se infekcija drži pod kontrolom. Ipak, otkriće se smatra prekretnicom u borbi protiv globalne epidemije AIDS-a.

Elitni kontrolor

i Većina stručnjaka kaže da je gotovo nezamislivo da će ovakav postupak, a on je skup, složen i rizičan, uspeti da se primenjuje u lečenju svih pacijenata. Da bi se postigao rezultat treba pronaći savršenu podudarnost između donora i pacijenta, a to je moguće samo kod malog postotka ljudi. Većina donora je iz severnih evropskih zemalja. Naime, reč je o onima s CCR5 mutiranim genom koji su prirodno otporni na HIV. Nazivaju ih "elitnim kontrolorima" jer prirodno 'kontrolišu' virus kao da su na lekovima za njegovo suzbijanje.

Stručnjaci kažu da još nije jasno da li je otpornost na CCR5 jedini ključ. I Berlinski i Londonski pacijent imali su istu mutaciju, kazali su lekari, pojasnivši da su u slučaju oba pacijenata pronašli donore s mutacijom CCR5.

Rič je o vrlo značajnoj studiji. Nakon desetogodišnje pauze imamo važnu potvrdu da Berlinski pacijent nije tek slučajnost, rekla je Ani Meknajt, profesorka virusne patologije na londonskom univerzitetu Queen Mary.

Profesor biologije Ravindra Gupta, koji vodi tim lekara koji su primenili metodu na neimenovanom obolelom muškarcu iz Londona je rekao da on i njegove kolege planiraju da iskoriste najnovije rezultate da bi istražili potencijalne nove strategije lečenja HIV-a.

"Moramo da pokušamo da ustanovimo da li se može CCR5 receptor kod osoba s HIV-om uništiti, a mislim da smo na pravom putu uz pomoć primene genske terapije", rekao je Gupta.

profimedia0106589004.jpg
Profimedia 

Kurir.rs/Večernji.hr/Foto: Profimedia